Türk Medeni Kanunu’nda çekişmeli boşanma ve anlaşmalı boşanma biçiminde tanımlamalar bulunmamaktadır. Bu ayrım, uygulamada oluşan bir ayrımdır.

Çekişmeli boşanma, taraflardan birinin özel veya genel boşanma sebeplerinden birine dayanarak boşanma talep etmesi ve çekişmeli olarak davaya devam edilmesi ile oluşan dava türüdür. Yani boşanmanın sonuçları üstünde eşler arasında bir anlaşmazlık olması halinde boşanma davası çekişmeli olarak görülecektir.

Anlaşmalı boşanma, tarafların boşanmaya ilişkin her konuda aralarında anlaşarak boşanmak istemeleri ya da bir eşin dava açması ve diğer eşin kabul etmesi ile boşanma davasına devam edilen dava türüdür.

Anlaşmalı boşanmaya ilişkin hüküm, TMK m. 166/f. 3’te yer almaktadır: TMK md. 166/3 - Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz

ANLAŞMALI BOŞANMANIN ŞARTLARI

• Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır. • Eşler birlikte boşanmak için başvurmalı ya da bir eşin başvurusu üzerine açılan davayı diğer eşin kabul etmesi gerekmektedir. • Her iki eş de boşanmak istediğini hakim önünde söylemeli ve bu isteklerinin açık ve anlaşılabilir olması gerekmektedir. Hakim, evlilik birliğini çekilmez kılan nedeni araştırmakla yükümlü değildir. • Boşanmanın mali sonuçları ve varsa müşterek çocukların velayeti hakkında anlaşmaya varılmış olması gerekmektedir. • Hakim, velayet hakkındaki anlaşmayı kabul etmek zorunda değildir. Hakim, velayet hakkında başka bir karar verirse tarafların bu değişikliği kabul etmesi gerekmektedir.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI NASIL AÇILIR?

• Taraflar anlaşmalı boşanmaya karar verirlerse boşanma protokolü hazırlanmalıdır. Bu protokolde çocukların velayeti, nafaka istemleri, ev eşyalarının durumu, tazminat ödenip ödenmeyeceği konuları düzenlenir. Her iki tarafın da ortak boşanma istekleri açık bir şekilde belirtilir ve protokol taraflarca imzalanır.

• Boşanmak için dava dilekçesi yazılır ve boşanma protokolü de eklenerek dava açılır. Dava Aile Mahkemesinde açılır. Aile Mahkemesi’nin bulunmadığı yerlerde davaya bakmaya görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.

• Davanın açılacağı yer ise eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son 6 altı aydan beri birlikte oturdukları yerdir.

• Duruşma günü geldiğinde her iki taraf da mahkemede bulunmak zorundadır çünkü hakim tarafların gerçekten boşanmak isteyip istemediğini tarafları dinleyerek öğrenecektir. Tarafların duruşmaya gelmeyerek avukat tarafından temsil edilmeleri mümkün değildir.

• Hakim protokoldeki tazminat, nafaka, ev eşyası gibi konuların değişmesini isteyemez ancak velayet konusunda eşlerin veya çocuğun menfaati için gerekli görürse değişiklik yapabilir. Yapılan değişikliğin tarafların kabul etmesi halinde de boşanma kararı verilir.

• Gerekçeli karar taraflara gönderilir ve üst mahkemeye gidilmemesi ile karar kesinleşir ve taraflar nüfus dairesine giderek kimliklerini değiştirebilirler.

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNDE OLMASI GEREKENLER

1) Tarafların boşanmaya karar verdikleri açık bir dille belirtilmelidir. Hakim evlilik birliğinin temelinin çöktüğünü bu iradeleri esas alarak karar verecektir.

2) Müşterek çocuk var ise velayetin kime verileceği konusunda anlaşmaya varılması gerekmektedir. Bu anlaşma şarta bağlı olarak ya da belirli bir süreye bağlı olarak yapılmamalıdır. Velayet verilmeyen eşin çocuk ile görüşmesinin nasıl ve hangi zaman dilimlerinde olacağı da anlaşmaya varılarak protokole eklenmelidir. Taraflar arasında yapılan anlaşmada eşlerden birinin ileride velayetin kaldırılması davası açamayacağı veya açılacak bir dava ile kişisel ilişkinin genişletilmesini talep edemeyeceğini belirten bir hükmün yer alması halinde, bu hüküm, yükümlülük altına giren eşin kişilik hakkına aykırılık teşkil etmesi sebebiyle kesin hükümsüz olacaktır. (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2013/11644 E. - 2014/1866 K.).

3) Nafaka istemleri belirlenmelidir ve net bir rakam olarak yazılmalıdır. Örneğin; 'Erkek eşin kadın eşine ayda 2.000 TL olmak üzere nafaka verilmesi kararlaştırılmıştır' şeklinde olabilir. Nafaka istemi olmayacaksa olmadığı yazılmalıdır.

4) Ev eşyalarının durumu kararlaştırılmalıdır. Eşyaların tek tek ne olduğunun yazılmasına gerek yoktur. Ancak kimde kalacağı kararlaştırılmış olmalıdır.

5) Aile konutuna ne olacağı kararlaştırılmış olmalıdır. Aile konutu eşlerin evlilik birliği süresinde oturdukları evdir.

6) Taraflardan birinin kusurlu olduğu ya da daha ağır kusuru olduğu kararlaştırılmış olabilir. Buna göre tazminat isteminin ne kadar olduğu belirlenmelidir. Tazminat istenmeyecekse de tazminat talebinin olmadığı yazılmalıdır.

Hakim tarafların nafaka, tazminat istemlerinin az veya çok olduğunu öne sürerek bir değişiklik yapamaz. Tarafların istemleri üzerine karar verir.

ÇEKİŞMELİ BOŞANMANIN ANLAŞMALI BOŞANMAYA DÖNÜŞMESİ

Taraflardan biri özel veya genel bir boşanma sebebine dayanarak boşanma istemiyle dava açarsa ve diğer eş bu davayı kabul ederse çekişmeli olarak başlayan boşanma, çekişmesiz yani anlaşmalı olarak devam eder.

Dava anlaşmalı boşanma hükümlerine göre karar verilir ve kısa sürede sonuçlanır.

Çekişmeli boşanma en son ne zaman anlaşmalıya dönüşebilir? Yargıtay, taraflar arasında başka bir sebepten dolayı boşanma davası açılmış ve boşanmaya hükmedilmiş olsa bile, boşanma kararı kesinleşinceye kadar eşlerin anlaşmalı boşanma hususunda karar verebilecekleri görüşünü benimsemektedir (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2015/5653 E. - 2015/19986 K.).

ANLAŞMALI BOŞANMANIN ÇEKİŞMELİ BOŞANMAYA DÖNÜŞMESİ

Taraflar en başta anlaşarak davaya başlamışlar ancak daha sonrasında ortaya çıkan konularda uzlaşamamışlarsa dava çekişmeli boşanma davasına döner. Ya da boşanma protokolünde eksiklik bırakılmış ve sonrasında eksik konu üzerinde uzlaşılamamışsa yine aynı şekilde dava çekişmeli boşanma davasına döner.

Çekişmeli boşanmada taraflar iddialarını ispatlamak durumundadır. Aynı zamanda hakim tarafların ikrarlarıyla bağlı olmayacaktır. Ancak anlaşmalı boşanmada hakim tarafların ikrarlarıyla bağlıdır.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA NAFAKA

Hazırlanacak olan boşanma protokolünde nafaka( yoksulluk, iştirak ) konusunda da eşlerin anlaşması gerekmektedir. Ancak nafaka belirlenirken varsa müşterek çocuklar göz önüne alınarak eşlerin üzerinde anlaşmaya vardığı nafaka miktarını hakim tarafından yeniden düzenlenebilmektedir. Zira hakim, müşterek çocuk söz konusuysa, velayeti alan tarafa ödenecek iştirak nafakası miktarının yeterli olmadığı yönünde bir kanaat getirebilir ve tutarı değiştirebilir. Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için de bu değişikliği de tarafların kabul etmesi gerekmektedir. TMK m. 166/f. 3’e göre, hakim, eşlerin önüne getirdikleri düzenleme ile kural olarak bağlı değildir.

ANLAŞMALI BOŞANMANIN FAYDALARI

• Anlaşmalı boşanma ile taraflar kısa zaman içinde boşanabilirler. Protokolün doğru yapılması ile tek celsede boşanma sonuçlanabilir. Bu süre büyük şehirlerde ortalama olarak 1-2 ay sürerken küçük şehirlerde daha kısa sürmektedir. • Kısa süren dava sonucu mali yükümlülüklerden tasarruf edilmiş olur. • Taraflar yalnızca boşanma isteklerini öne süreceklerinden evde yaşanılan her olayın anlatılmasına gerek kalmayacaktır dolayısıyla mahremiyet bozulmayacaktır.

EŞLER ARASINDA YAPILAN ANLAŞMANIN EŞLERDEN BİRİ TARAFINDAN SONA ERDİRİLMESİ

Eşler arasında yapılan anlaşmanın eşlerden biri tarafından sözleşmeden dönmek suretiyle tek taraflı olarak sona erdirilmesi Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca mümkün değildir. Ancak Yargıtay, anlaşmalı boşanma kararı kesinleşinceye kadar eşlerden birinin tek taraflı olarak anlaşmalı boşanmaya ilişkin irade beyanından dönebileceği görüşünü benimsemiştir. Yargıtay, bir kararında irade sakatlığına uğramış olması durumunda eşin irade beyanından dönebileceğini belirtmiştir.

ANLAŞMALI BOŞANMADA AVUKAT GEREKLİ Mİ?

Anlaşmalı boşanma davasında tarafların avukat tutma zorunluluğu yoktur. Ancak, tarafların tam olarak haklarını bilmesi ve bu hakların elde edilmesi için kesinlikle alanında uzman bir avukattan yardım almaları gereklidir. Dava dilekçesi ve protokolün hazırlanması, teknik bir bilgi birikimi gerektirir. İnternetten indirilen hazır dava dilekçeleri ve protokollere bakarak dava dokümanlarını hazırlamak kesinlikle hatalı bir hareket olur.

Davanızla ilgili daha hızlı sonuç alabilmek ve menfaatlerinizin tam anlamıyla korunabilmesi adına boşanma konusunda uzman bir avukata danışılması gerekmektedir.

ANLAŞMALI BOŞANMADA AVUKAT ÜCRETİ

Anlaşmalı boşanmada avukat ücreti her yıl baronun belirlediği tarife ile değişmektedir. Ücretin tam olarak ne kadar olduğunu öğrenmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.