UNUTULMA HAKKI
Unutulma hakkı ve bununla ilişkili olan gerektiği ölçüde ve en kısa süreliğine kişisel verilerin depolanması veya tutulması konuları, aslında kişisel verilerin korunması hakkının çatısını oluşturmaktadır. Her iki hakkın temelinde bireyin kişisel verileri üzerinde serbestçe tasarruf edebilmesini, geçmişin engeline takılmaksızın geleceğe yönelik plan yapabilmesini, kişisel verilerin kişi aleyhine kullanılmasının engellenmesini sağlamak yatmaktadır. Unutulma hakkı ile geçmişinde kendi iradesi ile veya üçüncü kişinin neden olduğu bir olay nedeni ile kişinin geleceğinin olumsuz bir şekilde etkilenmesinin engellenmesi sağlanmaktadır. Bireyin geçmişinde yaşadığı olumsuz etkilerden kurtularak geleceğini şekillendirebilmesi bireyin yararına olduğu gibi toplumun kalitesinin gelişmişlik seviyesinin yükselmesine etkisi de tartışılmazdır.
Unutulma Hakkı Nedir?
Unutulma hakkı ne demek? Unutulma hakkı; üstün bir kamu yararı olmadığı sürece, dijital hafızada yer alan geçmişte yaşanılan olumsuz olayların bir süre sonra unutulmasını, başkalarının bilmesini istemediği kişisel verilerin silinmesini ve yayılmasının önlemesini isteme hakkı olarak ifade edilebilir.
Tanım üzerinde inceleme yapıldığında unutulma hakkının kişisel bir içerik için söz konusu olacağı ve bu içeriğin dijital ortamda var olması gerektiği anlaşılmaktadır. Kişisel içerik, yazı, görüntü veya ses gibi çeşitli formatlarda olabilecektir, önemli olan bu içeriğin dijital ortamlarda var olmasıdır. Yani mevcut tanım fiziki ortamlarda saklanan kişisel içerikleri kapsamamaktadır. Yine belirtmek gerekir ki, unutulma hakkı kapsamındaki silme işlemi ancak bireyin talebi üzerine gerçekleştirilmektedir. Bireyin kendisi dışında bir üçüncü kişinin talepte bulunması hakkın doğası gereği mümkün görülmemektedir.
Unutulma Hakkı Nasıl Kullanılır?
Unutulma hakkı kullanımı için öncelikle içerik sağlayıcısına, ona ulaşılamadığı takdirde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılması talep edilebilir. Bunları yapmak istemeyen kişi/kurum direkt olarak Sulh Cezaya da başvurabilir.
Sulh Ceza'ya erişim engeli talebinde bulunulabileceği gibi, Asliye Hukuk Mahkemesine de unutulma hakkı kapsamında haberin yayından kaldırılması talep edilebilir.
Unutulma Hakkı Süresi
Unutulma hakkı kaç yıl? Unutulma Hakkı Başvuru Süresi açısında mevzuatımızda unutulma hakkı süresi hakkında herhangi bir hak düşürücü ya da zamanaşımı belirtilmemiştir. Dolayısıyla her somut olay açısından değerlendirme yapmak gerekir.
Anayasa Mahkemesinin 04.10.2017 tarihli, 2014/18260 başvuru sayılı bireysel başvuru kararında; 5 yıl 3 aylık bir süreyi unutulma hakkı için yeterli görmemiştir.
Unutulma Hakkı KVKK
Unutulma hakkı pek çok hakkı içinde barındıran bir üst kavram olarak değerlendirildiğinde bu hakkın tesisi ve gereklerinin yerine getirilmesi adına; “silme”, “yok etme veya anonim hale getirme” ile “indeksten çıkarma” işlemi gibi somut olaya göre belirlenen birçok araç söz konusudur. Bu çerçevede, ilgili kişilerin verilerinin, yayımlandıkları kaynaklardan silinmesine dair taleplerine yönelik şikayetleri Anayasa’nın 20. maddesinin üçüncü fıkrası hükmü ile 6698 sayılı Kanunun 4., 7. ve 11. maddelerinde ve Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmelik’in 8. maddesinde yer verilen düzenlemeler çerçevesinde ele alınarak değerlendirilmektedir.
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 13.maddesinde Kişinin Veri Sorumlusuna Başvurusu düzenlenmiştir. Bu kapsamda ilgili kişilerin unutulma hakkı çerçevesinde Kuruma şikayette bulunmadan önce Kanunun “Veri Sorumlusuna Başvuru” başlıklı 13. maddesi uyarınca ilgili kişi tarafından, kişisel verilerini işleyen veri sorumlusuna başvuruda bulunması zorunludur.
İlgili kişiler veri sorumlusuna başvuru şartını yerine getirdikten sonra Kurula şikayette bulunabilecektir. Kanunun “Kurula Şikayet” başlıklı 14. maddesi uyarınca başvurunun veri sorumlusu tarafından reddedilmesi, verilen yanıtın yetersiz bulunması veya ilgili kişiye cevap verilmemesi hallerinde ilgili kişi tarafından, veri sorumlusunun cevabını öğrendiği tarihten itibaren otuz ve her halde başvuru tarihinden itibaren altmış gün içinde Kurul’a şikayette bulunulması mümkündür.
Unutulma Hakkı Başvuru
İlgili kişilerin unutulma haklarına yönelik talepleri çerçevesinde aşağıdaki şekilde yol izleyebilmektedir:
- Talep-Yazılı ya da Kurul’un uygun gördüğü başka bir yöntemle yapılır.
Veri sorumlusu-Talebi en kısa sürede ve en geç 30 gün içinde ücretsiz olarak sonuçlandırır. İlave maliyet varsa ücret istenebilir.
Talebin kabulü durumunda-Cevabı ilgili kişiye yazılı veya elektronik ortamda bildirir. Talebin gereğini yerine getirir. Başvuru kendi hatasından kaynaklanıyorsa ücreti ilgili kişiye iade eder.
Talebin reddi durumunda-Gerekçeyi açıklar ve cevabı yazılı veya elektronik ortamda ilgili kişiye bildirir.
- Mahkeme-Kişilik hakları ihlal edilenler genel hükümlere göre yargı yoluna gidebilir. Tazminat hakları saklıdır.
- İlgili kişi, Başvurunun reddi/cevabın yetersiz olması/cevap verilmemesi halinde cevabı öğrendiği tarihten itibaren 30 gün/ başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde Kurul’a şikayette bulunabilir.
Kurul-60 gün içinde cevap vermezse RED sayılır. Cevap verirse, karar ilgililere tebliğ edilir.
Veri sorumlusu-Tebliğden itibaren gecikmeksizin ve en geç 30 gün içinde kararı yerine getirir.
Unutulma Hakkı İçin Nereye Başvurulur?
Unutulma hakkı için Sulh Ceza Hakimliğine, Asliye Hukuk Mahkemesine, ilgili kişinin veri sorumlusuna karşı ve Kişisel Verileri Koruma Kuruluna şikayet yolu ile başvuru yapılması mümkündür.
- Sulh Ceza Hakimliğine Başvuru-Unutulma hakkı kapsamında Sulh Ceza Hakimliğine Başvurularak ilgili haberlerin, fotoğrafların, videoların veya içeriklerin kaldırılmasını talep edebilirsiniz. Belirtmek gerekir ki, unutulma hakkı davası 5651 sayılı Kanunun 9. maddesi gereğince; içeriğe erişimin engellenmesi, içeriğin yok edilmesi talebiyle Sulh Ceza Hakimliğinde açılır.
- İlgili Kişinin Veri Sorumlusuna Başvurusu-İlgili kişilerin unutulma hakkı çerçevesinde Kuruma şikayette bulunmadan önce Kanunun “Veri Sorumlusuna Başvuru” başlıklı 13. maddesi uyarınca ilgili kişi tarafından, kişisel verilerini işleyen veri sorumlusuna başvuruda bulunması zorunludur.
- Kişisel Verileri Koruma Kuruluna Şikayet- Kanunun 14. maddesi uyarınca başvurunun veri sorumlusu tarafından reddedilmesi, verilen yanıtın yetersiz bulunması veya ilgili kişiye cevap verilmemesi hallerinde ilgili kişi tarafından, veri sorumlusunun cevabını öğrendiği tarihten itibaren otuz ve her halde başvuru tarihinden itibaren altmış gün içinde Kurul’a şikayette bulunulması mümkündür.
İnternette Unutulma Hakkı Nasıl Yapılır?
Hukuk sistemimizde internet içeriğinin yayından çıkarılmasının, başvurudaki gibi sulh ceza hakimliklerine başvurmak suretiyle veya hukuk mahkemelerinde açılacak dava yolu ile gerçekleştirilmesi mümkündür. Özellikli Anayasa Mahkemesine başvurmadan önce tüm başvuru yollarının tüketilmesi gerekmektedir.
Unutulma Hakkı Erişimin Engellenmesi
Unutulma hakkı, genel olarak bireylerin kişisel verilerine erişimin engellenmesini talep edebilmesi hakkını ifade etmektedir. Dolayısıyla bireylerin itibarlarını kötü etkileyecek haber, yorum ve içeriklere erişimi azaltma taleplerini yerine getirmek adına unutulma hakkı uygun bir araç sağlamaktadır. Unutulma hakkına ilişkin talepler 5651 Sayılı Kanun uyarınca kişilik haklarının ihlali çerçevesinde değerlendirilerek ihlalin gerçekleştiği kısmın (URL) erişime engellenmesini talep edebilecektir. Buna ilişkin talepler Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca bağlı bulunduğunuz yerdeki Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği’ ne müracaat edilerek yapılacaktır.
Unutulma Hakkı Rehberi
Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından yayınlanan Unutulma Hakkı ile ilgili yazıyı linke tıklayarak bakabilirsiniz.
KVKK Unutulma Hakkı Rehberi
Kişisel Verileri Koruma Kurumu (Kurum); silme, yok etme, anonim hale getirme ve indeksten çıkarma işlemlerini içeriğinde barındıran bir üst kavram olan unutulma hakkının arama motorları nezdinde kullanılmasına açıklık getirmek amacıyla “Unutulma Hakkının Arama Motorları Özelinde Değerlendirilmesi” isimli bir rehber yayınlamıştır. Kurum tarafından yayınlanan Rehber’de Unutulma hakkı, kişisel verilere üçüncü kişiler tarafından erişimin kısmen de olsa kısıtlanmasını sağlayarak, bireyin toplum tarafından dışlanmasını önleyen ve saygınlığını korumasını sağlayan hak olarak tanımlanmıştır. Böylece, geçersiz, eksik, tamamen ilgisiz veya sonradan ilgisiz hale gelmiş sonuçların, talep halinde silinmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Unutulma Hakkı Sulh Ceza
Unutulma hakkı davası 5651 sayılı Kanunun 9. maddesi uyarınca; içeriğe erişimin engellenmesi, içeriğin yok edilmesi talebiyle açılır. Kanunun 9/2. fıkra hükmü uyarınca görevli mahkeme; Sulh Ceza Hakimliği’dir.
Çocuğun Unutulma Hakkı
Çocuğun unutulma hakkı, özel hayatın gizliliği, onur ve saygınlığın korunması hakkı ile doğrudan bağlantılıdır. Özel hayatın gizliliği ve kişisel verilerin korunması hakları çocuğun sahip olduğu şahsa sıkı sıkıya bağlı haklardandır. Kişisel verilerin işlenmesinde hukuka uygunluk sebebi olan rıza, ayırt etme gücüne sahip olan çocuk bakımından tek başına verilebilecek iken, ayırt etme gücü olmayan çocuk yönünden çocuğun menfaatine göre yasal temsilcisi tarafından verilebilecektir. Çocuk bu haklarının korunması amacıyla unutulma hakkına da sahiptir. Ancak 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda (KVKK) çocuklara ilişkin düzenlemeler bulunmamaktadır. Dolayısıyla çocuk unutulma hakkını genel düzenlemeler çerçevesinde kullanma imkanına sahip olacaktır.
Unutulma Hakkı Google
Unutulma hakkı Google Türkiye; kapsamında arama motorunda çıkan sonuçların kaldırılmasına ilişkin talep neticesinde Google kendi nezdinde gerekli incelemeleri yaparak kişinin talep ettiği sonuçları listesinden kaldırıyor. Google arama motoru sonuçlarının kaldırılması için ilgili sekmeler üzerinden talepleri kabul etmektedir. Bu talepler üzerine değerlendirme yapıp uygun gördüğü talepler neticesinde alan adlarını arama motoru sonuçlarından kaldırmaktadır. Ayrıca Google özellikle kişinin izni bulunmayan uygunsuz veya mahrem kişisel görselleri, kişinin rızası olmadan üretilen sahte pornografik içerikleri, çıkar amaçlı içerik kaldırma uygulamalarına sahip sitelerdeki ilgili içerikleri, finansal, tıbbi ve resmi kimlik bilgilerini, zarar vermek amacıyla kişisel bilgilerin ifşa edilmesi olarak tanımlanan kişisel bilgi toplama içeriklerini arama motorundan talep üzerine kaldırıyor.
Google’ın talep üzerine ilgili URL’leri kaldırmaması üzerine yargı yoluna başvurulabilir. Kişiler, unutulma hakkı kapsamında 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanununa dayanarak içeriğin kaldırılmasını yargı yolu ile talep edebilirler. ÖNER HUKUK VE DANIŞMANLIK olarak Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na uygun olarak hizmet vermekte ve müvekkillerimize bu kanun uyarınca gerekli hukuki desteği sağlamaktadır.
Unutulma Hakkı Ne Kadar?
Unutulma hakkı avukat ücreti duruma göre değişkenlik gösterir. Dolayısıyla dijital ortamda kişi hakkında bulunan içeriklerin durumu, kişinin yapacağı talep üzerine kaldırılması gibi nedenlerle ücret konusunda net bir şey söylenemez. Detaylı bilgi ve ücret için bizimle İLETİŞİME geçebilirsiniz.
Unutulma Hakkı Dilekçesi
Unutulma hakkı dilekçe örneği, unutulma hakkı başvuru dilekçe örneği için ofisimizle iletişime geçerek profesyonel bir şekilde hukuki destek alabilirsiniz.
Unutulma Hakkı Anayasa Mahkemesi Kararı
Anayasa GK.GENEL KURUL Esas:2013-5653 Karar:2016 Karar Tarihi:03.03.2016
....73. Başvuru tarihi itibarıyla söz konusu haberin yaklaşık on dört yıl önceki bir olaya ilişkin olduğu ve böylelikle güncelliğini yitirdiği açıktır. Haberin içeriği açısından uyuşturucu kullanımı ile ilgili bir haberin tarihi, istatistiksel veya bilimsel amaçlarla İnternet ortamında kolaylıkla ulaşılabilirliğinin sağlanmasının zorunlu olduğu da söylenemez. Bu bağlamda kamu yararı bakımından siyasi veya medyatik bir kişiliğe sahip olmayan başvurucu hakkında İnternet ortamında yayınlanan haberlerin kolaylıkla ulaşılabilirliğinin başvurucunun itibarını zedelediği açıktır.
74. Sonuç olarak başvurucu hakkında yapılan haberler unutulma hakkı kapsamında değerlendirilmesi gereken haberlerdir. İnternet ortamının sağladığı kolaylıklar gözetildiğinde başvurucunun şeref ve itibarının korunması için anılan habere erişimin engellenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda erişiminin engellenmesine yönelik talebin reddedilmesiyle ifade ve basın özgürlükleri ile kişinin manevi bütünlüğünün korunması hakkı arasında adil bir dengenin kurulduğu söylenemez.
75. Açıklanan gerekçelerle başvurucunun şeref ve itibarını koruma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.
Unutulma Hakkı Yargıtay Kararı
Yargıtay 4.HUKUK DAİRESİ Esas:2021-19113 Karar:2024-7929 Karar Tarihi:19.09.2024
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere; Sabah Gazetesinin internet sitesinde 02.03.2005 tarihinde davacı hakkında \"Rekabet Kurumunda köstebek operasyonu\" başlıklı haber yayınlandığı, bu iddiaya konu yargılama neticesinde davacının beraat ettiği ancak haberin halen arşivde yayınlanmaya devam ettiği, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 17.06.2015 tarihli ve E.2014/4-56, K.2015/1679 sayılı kararında \"...Unutulma hakkına gelince; unutulma hakkı ve bununla ilişkili olan gerektiği ölçüde ve en kısa süreliğine kişisel verilerin depolanması veya tutulması konuları, aslında kişisel verilerin korunması hakkının çatısını oluşturmaktadır. Her iki hakkın temelinde bireyin kişisel verileri üzerinde serbestçe tasarruf edebilmesini, geçmişin engeline takılmaksızın geleceğe yönelik plan yapabilmesini, kişisel verilerin kişi aleyhine kullanılmasının engellenmesini sağlamak yatmaktadır. Unutulma hakkı ile geçmişinde kendi iradesi ile veya üçüncü kişinin neden olduğu bir olay nedeni ile kişinin geleceğinin olumsuz bir şekilde etkilenmesinin engellenmesi sağlanmaktadır. Bireyin geçmişinde yaşadığı olumsuz etkilerden kurtularak geleceğini şekillendirebilmesi bireyin yararına olduğu gibi toplumun kalitesinin gelişmişlik seviyesinin yükselmesine etkisi de tartışılmazdır. Unutulma hakkı; üstün bir kamu yararı olmadığı sürece, dijital hafızada yer alan geçmişte yaşanılan olumsuz olayların bir süre sonra unutulmasını, başkalarının bilmesini istemediği kişisel verilerin silinmesini ve yayılmasının önlemesini isteme hakkı olarak ifade edilebilir.\" şeklinde unutulma hakkının ifade edildiği, dava konusu haberin unutulma hakkı kapsamında değerlendirilmesi gereken bir yayın olduğu, bu nedenle mahkemenin internet haberinin yayından kaldırılmasına dair kabul kararının yerinde olduğunun anlaşılmasına göre, temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
