İnfluencer Sözleşmeleri

İnfluencer Ne Demek?

İnfluencer, kelime anlamıyla etkileyen kişi demektir. Sosyal medyayı aktif bir şekilde kullanan ve paylaşımlarıyla binlerce kişiye ulaşan kimseye "influencer" denilmektedir. İnfluencerlar takipçilerinin ürün satın alma kararlarında oldukça başarılı olan, bu nedenle markaların işbirliğinde bulundukları kişilerdir.

İnfluencerlar anlaşmalı markanın ürününü tanıtırken açıkça reklam yapmanın yanı sıra, reklam olduğu kolay ayırt edilemeyen ve standart bir reklam gibi görünmeyen viral reklam, ürün yerleştirme gibi birçok reklam yöntemine de başvurabilirler.

Ürün yerleştirme, açık reklam değildir ve reklamı yapılan markaya karşı olumlu duygular yaratmak amacıyla markanın ürününe veya hizmetine doğal yollarla içeriklerinde yer vermesidir. Bu yöntem, influencer’ın doğal bir kullanım sağladığı izlenimini verir ve marka ile daha güçlü bir bağ kurulmasını sağlar.

İnfluencer Marketing Nedir? 

Sosyal medyada belirli bir grubu etkileme gücüne sahip kimselerin hedef kitleyi ilgili ürünü satın almaya yönlendirmek amacıyla oluşturulan içerikleri sosyal medya hesaplarında paylaşmaları suretiyle yürütülen pazarlama ve reklam faaliyetine "influencer marketing" denilmektedir.

İnfluencer Sözleşmesi Nedir?

Marka veya firma ile influencer kişi arasında düzenlenen, ilgili ürüne ilişkin pazarlama ve reklam faaliyetini konu edinen sözleşmelere "influencer sözleşmesi" denir.

İnfluencer Sözleşmesinin Unsurları 

• İnfluencerlar, markalarla yaptıkları iş birliklerinin karşılığında bir bedel veya başka bir menfaat elde ederler. Normalde bedel olarak influencera belirli bir ücret ödenmektedir. Ancak bunun yerine müşteriye ait mal veya hizmetlerden ücretsiz yararlanma veya bunlara indirimli olarak ulaşma gibi başka menfaatlerin sağlanması da mümkün olmaktadır.
• İnfluencer sözleşmesinin bir diğer unsuru da reklam ve pazarlama faaliyetidir. Marka veya firma böyle bir sözleşmeye taraf olmakla piyasaya sunduğu mal veya hizmet hakkında hedef kitlenin bilgilendirilmesini ve böylece satışların artırılmasını amaçlamaktadır.
• İnfluencer aracılığıyla yapılacak olan reklam ve tanıtım faaliyetlerinin mutlaka sosyal medya üzerinden yapılması gerekmektedir. Firma veya marka ile  influencer arasında yapılacak sözleşmede hangi sosyal medya hesaplarının ne şekilde kullanılacağı ayrıntılı olarak düzenlenmelidir.

İnfluencer Sözleşmeleri Nasıl Kurulur?

İnfluencer sözleşmeleri, şekle tabi olmayan, rızai nitelikte olan ve tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. Yani bu sözleşmenin noterde hazırlanmasına gerek yoktur. Taraflar kendi aralarında da bir sözleşme hazırlayabilirler. Uygulamada influencer sözleşmeleri ispat kolaylığı sağlamak amacıyla yazılı şekilde yapılmaktadır. İnfluencer sözleşmelerinde taraflardan biri ürün tanıtımı ve reklamını yapacak olan kişi yani influencer olan kişidir. Diğer tarafta ise marka sahibi veya üreticidir.  İnfluencer sözleşmesi doğrudan doğruya firma ve influencer arasında yapılabileceği gibi sözleşmenin kuruluşu anında taraflardan birinin veya her ikisinin bir aracıdan faydalanması da mümkündür. Bu aracılar reklam ajansları olmaktadır.

İnfluencer'ların Yükümlülükleri

• İnfluencer, paylaşımının reklam maksadı ile gerçekleştiğini, takipçi kitlesinin kolayca ve ilk bakışta anlayabileceği şekilde ve takipçi henüz ‘’daha fazla oku’’ gibi bir seçeneği tıklamadan, reklam amaçlı gerçekleştiğini ifade etmelidir.
• İnfluencer, deneyimlemediği bir ürün ve/veya hizmet hakkında takipçilerine tavsiye vermemelidir.
• İnfluencer, takipçi kitlesinin ürün ve/veya hizmet hakkında yanılmasını önlemek adına efekt ve filtre kullandığını açıkça bildirmek zorundadır.
• Henüz deneyimlemediği bir mal veya hizmete ilişkin, tüketiciler nezdinde o mal veya hizmeti onaylayacak ya da deneyimlediği algısı yaratacak şekilde ticari reklam amacıyla paylaşımda bulunamaz.
• Bir mal veya hizmete ilişkin nesnel, ölçülebilir, sayısal verilere dayanmayan ve ispatı mümkün olmayan bilimsel araştırma ve test sonuçları hakkında iddialarda bulunamaz.
• Doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşları tarafından sunulan mal veya hizmetlere yönlendirmede bulunamaz, bu mal veya hizmetlerin tanıtımını yapamaz.
• Eğer İnfluencer bir kampanya kapsamında tanıtım yapıyorsa kampanyanın içeriklerinin açık şekilde belirtilmesi gerekir.
• Kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş bir mal veya hizmeti kendisinin satın aldığı izlenimi oluşturamaz.
• Bir mal veya hizmetin ticari reklamına ilişkin herhangi bir reklam verenden maddi kazanç ve/veya ücretsiz ya da indirimli mal veya hizmet gibi faydalar sağladığı süre boyunca kendisinin sadece bir tüketici olduğu izlenimi oluşturamaz.
• İnfluencer'ın tanıtım yaptığı süre boyunca veya sonrasında benzer markalar ile çalışıp çalışamayacağı sözleşmede açık şekilde yer almalıdır.
• Sosyal medya aracılığıyla bir mal ve/veya hizmet hakkında iletişim kurmak için sistematik olarak sahte veya var olmayan kimlikleri toplu olarak oluşturamaz ve/veya kullanamaz.

İnfluencer'lar için Rekabet Yasağı  

Rekabet yasağı sözleşmesi, influencer'ın iş sözleşmesi sona erdikten sonra işverene rakip bir işletme açmasını, rakip bir işletmede işe girmesini veya bunların dışında rakip işletme ile herhangi bir menfaat ilişkisine girmesini yasaklayan hükümleri kapsar.

İnfluencer'ların Tüm Paylaşımları Reklam Niteliğinde Midir?

Örtülü reklam yasağının kapsamı, bu yasak ile tüketicilerin bir içeriğin reklamla karşı karşıya olduğunu açıkça anlayabilmesi anlamını taşımaktadır. Zira reklamlarda, bir mal veya hizmetin pazarlanması hedeflendiğinden, çoğunlukla ürünü ön plana çıkaran abartılı ifadelere yer verilmektedir.

Bu durum influencer paylaşımları nezdinde değerlendirildiğinde bu kişiler, kimi zaman belli bir marka için içerik üretmekte iken kimi zamanda takipçileri tarafından adeta bir ünlü gibi ne giydiği, hangi ürünü kullandığı merak edilmekte ve sorulmakta olduğundan, kişiler sadece bu sorulara cevaben bir marka adı belirtmekte, kimi zaman da herhangi bir marka ile işbirliği olmaksızın sadece ürünün satıldığı çevrimiçi pazar yerine ilişkin her satın alımdan komisyon kazanmalarına elverişli link paylaşımında bulunmaktadır.

Dolayısıyla tüm bu paylaşım türlerinin niteliği ayrı ayrı değerlendirilmeli; bir mal veya hizmetin pazarlamasına yönelik içerikler influencer marketing / reklam niteliğinde iken, marka işbirliği olmaksızın verilen linkler affiliate marketing (satış ortaklığı) kapsamında ve sadece bir ürünü işaret etmek amacıyla üretilen içerikler ise herhangi bir pazarlama eylemi niteliğinde olmadığından reklam sınırının dışında kalacaktır.

Belirli bir mal veya hizmeti konu alan ve o hizmetin tanıtımını, pazarlanması, tüketicilere hatırlatılmasını ve/veya satış grafiğinin yükseltilmesi amacını taşıyan içerikler reklam olarak kabul edildiğinden, bu amacı taşımayan içerikler, influencerlar tarafından paylaşılsa dahi reklam değildir.

İnfluencer'ların #İşbirliği Etiketini Kullanmaları Zorunlu Mudur?

Influencerların #işbirliği etiketini kullanmaları zorunlu olmamakla beraber, tüm bu izah edilen düzenlemeler kapsamında sosyal medya platformları üzerinden ve ticari işbirliği yapmak suretiyle gerçekleştirdikleri tanıtımların birer ticari nitelikli reklam kapsamında olması nedeni ile influencerlar tarafından özellikle takipçi kitlelerinin kolayca anlayacağı şekilde söz konusu paylaşımlarının ‘’reklam’’ amaçlı olduğunun vurgulanmasının yasal bir zorunluluktur.

Dolayısıyla özellikle sosyal medya hikayeleri gibi içeriğin yalnızca kısa süreliğine görülebildiği reklamlarda; paylaşım süresince reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biri ile ‘’#Reklam’’, ‘’#Reklam-Tanıtım’’  ile iş birliği" gibi etiketlere yer verilmesi gerekir.

Marka ile işbirliği kapsamında üretilen içeriklerde, influencer marketing söz konusu olup burada açıkça reklam yapıldığından, örtülü reklam yasağına uygun davranmak adına, #işbirliği, #reklam, #ad şeklinde etiketlere yer verilmesi uygun olacaktır.

Hukukumuzda tüketicinin yanıltılması hukuka aykırı olduğundan  marka ile işbirliği olmaksızın sadece satış ortaklığı kapsamında örneğin Trendyol linki veriliyorsa, tüketici nezdinde influencerın marka ile işbirliği yaptığı gibi tüketiciyi yanıltıcı bir izlenim oluşması da hukuka aykırılık arz edeceğinden, #işbirliği etiketine yer verilmemesi gerekmektedir.  Bu nedenle, çevrimiçi pazaryeri ile kurulan satış ortaklıkları çerçevesinde yapılan paylaşımlarda #komisyonlulink veya #satışortaklığı şeklinde, tüketiciyi aydınlatıcı ibarelerin yer alması isabetli olacaktır.

Dolayısıyla her marka işaretlemesinde #işbirliği etiketinin kullanılmasının tüketiciyi yanıltabileceği, satış ortaklığı dahilindeki içerikler için #komisyonlulink veya #affliatemarketing gibi ayrı etiketler kullanılması gerekmektedir. Zira burada önemli olan tüketicinin, abartılı ifadeleri bulundurabilen içerikler ile satış ortaklığı ve kişisel paylaşımların ayırt edebilmesini sağlamak olup önerdiğimiz yöntemde buna imkan sağlandığı görüşü doğmaktadır.

İnfluencer Sözleşme Örneği 

Yazılı anlaşmalar bir veya daha fazla taraf arasında gerçekleştirilen işlemlerin detaylandırılması açısından büyük önem taşır. Her zaman kanun önünde uygulanabilir olmasa da yazılı anlaşmalar çoğu durumda anlaşmazlıkların önüne geçebilir. İnfluencer sözleşmesi hazırlanırken dikkat edilmesi gereken durumlar vardır. Detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.