Olağan ve Olağan Dışı Evlenmeye İzin Davası
18 yaşını dolduran, ayırt etme gücüne sahip olan herkes evlenebilir. Ayırt etme gücüne sahip olmayanlar yaşı ne olursa olsun evlenemezler. Peki, ayırt etme gücüne sahip olup 18 yaşından küçük olan kişiler evlenebilir mi ?
Olağan Dışı Evlenmeye İzin Davası
Türk Medeni Kanunun 124. madde 2. fıkraya göre, olağan dışı evlenme yaşı 16 dır. Hakim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Yani 16 yaşını doldurmuş kişilerin evlenebilmesi için dava açması gereklidir.
Olağan dışı evlenmeye izin davasında görevli mahkeme Aile Mahkemesi'dir. Olağan dışı durumların takdiri Aile Mahkemesi hakimine aittir. Yetkili mahkeme ise izin isteminde bulunan kişinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Olağan dışı evlenmeye izin davası çekişmesiz yargı işlerindendir. Bu nedenle bu dava hasımsız olarak görülmektedir.
Olağan dışı evlenmeye izin davası duruşmalı olarak yapılmalıdır. Duruşmada izin isteyen kişi mutlaka dinlenilmeli, gerekli görülürse olgunluğu konusunda uzman raporu alınmalıdır. Olağanüstü durum ve pek önemli bir sebep konusunda gösterilen deliller toplanmalı ve karar verilmelidir.
Olağan Evlenmeye İzin Davası
Türk Medeni Kanunun 124. madde 1. fıkraya göre, olağan evlenme yaşı kadın ve erkek için 17 yaş olarak belirlenmiştir.
17 yaşını doldurmuş kişiler evlenmek için Aile Mahkemesi'nde evlenmeye izin davası açması gerekir. Yetkili mahkeme izin isteyen kişinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Olağan evlenmeye izin davasında yasal temsilcinin mutlaka dinlenilmesi gerekir. Yasal temsilci dinlenmeden karar verilemez. Aile mahkemesi hakimi, evrak üzerinde karar veremez.
Yargıtay Kararları
1-) Onaltı Yaşını Doldurmuş Olma Şartı, Dava Açılabilmesinin Değil, İzin Verilebilmesinin Şartıdır
Evlenmeye izin davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığının yazısı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Evlenmesine izin verilmesi talep edilen Gülşah, 17.03.1994 doğumlu olup, iznin verildiği tarihte on altı yaşını doldurmuştur. Yasadaki (TMK.md. 124/2) on altı yaşını doldurmuş olma şartı, dava açılabilmesinin değil, izin verilebilmesinin şartıdır. Hükmün verildiği tarih itibariyle ilgili on altı yaşını doldurduğuna göre, bu koşul gerçekleşmiştir. Bu bakımdan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteği yerinde görülmemiş, isteğin reddi gerekmiştir. (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2010/15102 E. - 2012/938 K.)
2-) Etrafta dedikodu çıkmışsa Erkek veya Kadının Evlenmesine İzin Verilebilir
Emine ile Ercan'ın bir yıllık nişanlı oldukları kızın 16 yaşını doldurduğu, yurtdışında olan Ercan'ın Türkiye'ye geldiğinde ailelerin bulunmadığı sırada evde birlikte kaldıkları ve etrafta dedikodu çıktığı toplanan delillerden anlaşılmaktadır. 4721 Sayılı Kanunun 124/2. maddesi koşulları oluşmakla davanın kabulü gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir. ( Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 11.11.2002)