İHTİYARİ ARABULUCULUK

İhtiyari Arabuluculuk Nedir?

İhtiyari arabuluculuk, tarafların tamamen kendi iradeleriyle arabulucuya başvurduğu bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Yani taraflar arasında bir dava açılmadan önce veya dava devam ederken, zorunluluk olmaksızın uyuşmazlığı uzlaşarak çözmek için arabuluculuk yoluna gitmeleri anlamına gelir.

İhtiyari arabulucu nedir?İhtiyari arabulucu, Adalet Bakanlığı Arabulucular Siciline kayıtlı, tarafların kendi rızasıyla seçtiği veya arabuluculuk bürosu tarafından atanan kişidir.

İhtiyari Arabuluculuk Dosyası Nedir?

İhtiyari arabuluculuk başvurusu yapıldığında UYAP Arabulucu Portal sistemi üzerinden açılan resmi arabuluculuk dosyasına denir. Açılan bu dosya üzerinden arabuluculuk süreci yürütülür; görüşmeler, tutanaklar ve sonuç kayıt altına alınır.

İhtiyari Arabuluculuk Dosya Açma

Taraflardan biri, Arabulucular Siciline kayıtlı bir arabulucuya veya Arabuluculuk Bürosuna başvurarak ihtiyari arabuluculuk dosyası açabilir. Kendisine başvurulan Kendisine başvurulan Arabulucu da portal üzerinden ihtiyari arabuluculuk dosyası açabilir.

Arabulucu ihtiyari dosya açma için ofisimizle iletişime geçebilirsiniz.

İhtiyari Arabulucu Belirleme Tutanağı

İhtiyari arabulucu belirleme tutanağı, tarafların kendi iradeleriyle bir arabulucu üzerinde anlaştıklarını ve o arabulucunun görevlendirilmesini kabul ettiklerini gösteren yazılı belgedir.

İhtiyari Arabuluculuk Ücreti

İhtiyari arabulucu ücreti, İhtiyari arabuluculukta, arabulucuya yapılan hizmet karşılığı ödenen ücrettir.

İhtiyarı arabuluculukta arabulucu ücreti belirlenirken taraflar ve arabulucu arasında ücret sözleşmesi düzenlenebilir.

İhtiyari arabuluculuk ücretini kim öder? İhtiyari arabuluculukta arabulucu ücretini taraflar eşit şekilde ödemektedir. Taraflar aralarında farklı bir ödeme düzeni de kararlaştırabilirler. Örneğin:

• “Ücretin tamamını davet eden taraf ödesin.”
• “Anlaşma sağlanırsa masraflar karşı tarafça ödensin.”
• “Anlaşma olursa taraflar %80 - %20 paylaşsın.”

Bu gibi anlaşmalar yazılı şekilde tutanağa geçirilirse geçerlidir.

İhtiyari Arabuluculuk Anlaşamama Ücreti 

İhtiyari arabuluculukta anlaşmaya varılamadıysa, o ana kadar yapılan görüşmelere ait ücret ve masraflar yine taraflarca eşit ödenir. Tarife gereği Arabulucu, en az iki saatlik ücreti hak eder.

İhtiyari Arabuluculuk Ücreti Hesaplama

İhtiyari arabuluculuk ücreti, görüşmeler başlamadan önce belirlenir veya ücret sözleşmesi düzenlenir. Taraflar anlaşırsa, ücretin tümünü bir taraf da üstlenebilir.

İhtiyari arabulucu ücreti hesaplama için 2025 yılı Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi dikkate alınmalıdır.

İhtiyari Arabulucu Ücret Sözleşmesi

İhtiyari arabuluculuk ücret sözleşmesi yazılı olması zorunludur ve sürecin başında düzenlenmelidir. Bu sözleşme, arabulucu ile taraflar arasında imzalanır. Ücret sözleşmesinin içeriğinde:

• Ücret miktarı ve ödeme şekli,
• Arabuluculuk süresi,
• Tarafların yükümlülükleri,
• Gizlilik ve etik hükümler yer alır.

İhtiyari Arabulucu Nasıl Seçilir?

İhtiyari arabuluculukta arabulucu seçimi yapılırken Taraflar:

Birlikte bir arabulucu seçebilirler ya da arabuluculuk bürosuna başvurarak arabulucular siciline kayıtlı bir arabulucunun atanmasını da isteyebilirler. Seçim tamamen serbesttir; tarafların ortak kararıyla belirlenir.

Taraflar, ihtiyari arabuluculukta arabulucu belirleme yaparken oybirliğiyle anlaşamazlarsa, Arabuluculuk Bürosu sistem üzerinden atama yapar.

İhtiyari Arabuluculuk Nasıl Yapılır? Adalet Bakanlığı Arabulucular Siciline kayıtlı olan her arabulucu ihtiyari arabuluculuk sürecini yürütebilir.

İhtiyari Arabuluculuk Süreci

• Başvuru yapılır (taraflardan biri veya birlikte).
• Arabulucu taraflarla iletişime geçer.
• Toplantı tarihi belirlenir.
• Görüşmeler yapılır, çözüm aranır.
• Taraflar anlaşırsa “Anlaşma Tutanağı”, anlaşamazsa “Son Tutanak” düzenlenir.
• Anlaşma tutanağı, mahkeme kararı gibi ilam niteliğinde icra edilebilir.

İhtiyari Arabuluculuk Davet Mektubu

Arabulucu tarafından, karşı tarafa gönderilen resmi davet yazısıdır. Bu mektupta;

• Arabuluculuk süreci açıklanır,
• Görüşme tarihi önerilir,
• Katılımın önemi ve gizlilik ilkesi hatırlatılır.

Elektronik posta, SMS veya yazılı tebligatla gönderilebilir.

İhtiyari Arabuluculuk Zorunlu Arabuluculuk Yerine Geçer mi?

Aynı uyuşmazlık konusunda daha önce ihtiyari arabuluculuk yapılmış ve Bu sürecin sonunda anlaşmaya varılamadığına dair tutanak düzenlenmişse, zorunlu arabuluculuk dava şartı olarak tekrar uygulanmaz.

Tarafların listede yer alan herhangi bir arabulucu üzerinde başvuru sırasında anlaşmaları hâlinde taraflar veya tarafların imzasını taşıyan bir tutanakla beraber üzerinde anlaşılan arabulucu, durumu adliye arabuluculuk bürosuna bildirdiğinde bu arabulucu görevlendirilir. Dava şartı olan arabuluculuk ile ilgili uyuşmazlıklarda liste dışında bir arabulucu görevlendirilemez.

İhtiyari Arabuluculuk Tutanakları

İhtiyari arabuluculuk evrakları:

• Anlaşma Tutanağı: Tarafların uyuşmazlık konusunda anlaşmaları veya kısmen anlaşmaları hâlinde süreç anlaşma son tutanağı (ihtiyari arabuluculuk anlaşma belgesi) ile sonuçlandırılır.

• Son Tutanak: Tarafların anlaşmaması halinde anlaşmama son tutanağı düzenlenir.

Arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi hâlinde, arabulucu, bu faaliyete ilişkin kendisine yapılan bildirimi, tevdi edilen ve elinde bulunan belgeleri, ikinci fıkraya göre düzenlenen tutanağı beş yıl süre ile saklamak zorundadır.

İhtiyari Arabuluculuk Makbuz Örneği

Arabulucu, aldığı ücreti belgelemek için taraflara serbest meslek makbuzu düzenler. Makbuzda:

• Arabulucunun adı, vergi dairesi,
• Taraf isimleri,
• Hizmet bedeli ve KDV oranı (%20),
• Açıklamaya "dosya numarası ve İhtiyari arabuluculuk hizmet bedeli” yazılmalıdır.