BOŞANMADAN ÖNCE MAL KAÇIRMA

Boşanma öncesi eşten mal kaçırma, sık rastlanan durumlardan biridir. Taraflardan biri diğer eşin kanunen korunan hakkına zarar vermek amacıyla yasal olarak maliki olduğu malı bir başkasına, kötü niyetli olarak elden çıkarabilir ya da tasarrufta bulunabilir. Bu tasarruf diğer eşin katılma alacağını azaltmak maksadıyla yapılmış veya yapılacaksa kanun bu konuda zarara uğrayan eşe hukuki imkanlar tanımaktadır.

Boşanmada Mal Kaçırma Nasıl İspat Olunur?

Boşanma davası açılmadan önce mal kaçırma durumu söz konusu ise, mahkemeye bu durumu delillerle birlikte sunmak gerekmektedir. Mahkemeye bu elden çıkarılan mal varlığının kötü niyetle çıkarıldığının veya mal kaçırma kastıyla yapıldığının ispatı gerekir. Mahkeme bu malların kötü niyetle elden çıkarıldığı kanaatine varırsa söz konusu malı tasfiyeye dahil eder ve taraflar arasında paylaştırır.

Eşten mal kaçırma nasıl ispatlanır? Bu durum her dava için değişiklik göstermektedir. Örneğin yargıtay bir kararında; eşlerden birinin kendi kardeşine satış yoluyla evi devretmesini mal kaçırma amacıyla yapıldığını belirtmiştir.

Boşanmadan Önce Mal Kaçırma Yöntemleri 

Mal kaçırma dendiğinde akla sadece araba ya da taşınmaz gelmemelidir. Bankada bulunan para, şirketin batık gözükmesi, birikim amacıyla alınan altın veya hisse senedi dahi mal kaçırmanın konusunu oluşturabilir.

TMK m.229'da boşanmada mal kaçırma yöntemi olarak kabul edilecek bazı eylemler sayılmıştır. Buna göre:

• Mal rejiminin sona ermesinden önceki bir yıl içinde diğer eşin rızası olmadan yapılan olağan hediyeler dışındaki karşılıksız kazandırmalar,
• Mal rejiminin devamı süresince diğer eşin katılma alacağını azaltmak maksadıyla yapılan devirler.

Boşanma Öncesi Araba Satışı 

Evlilik birliği içerisinde edinilmiş malların gelirleri ile alınan araba, aksine anlaşma yoksa eşler kendi payı üzerinde ancak diğer eşin rızasıyla tasarrufta bulunabilecektir. Dolayısıyla boşanma sonucunda diğer eşin arabanın değerinin yarısı üzerinde katılma alacağı bulunmaktadır.

Boşanmadan önce eşin arabayı satması, bağışlaması veya satış gibi göstererek muvazaalı şekilde devretmesi durumunda, mal kaçırma olarak değerlendirilecektir. Zira boşanmada mal kaçırma amacıyla yapılan bu işlemler, hiç yapılmamış gibi kabul edilecektir. Dolayısıyla boşanma öncesi eşin arabayı satması durumunda hiç devredilmemiş gibi katılma alacağını talep edebilmesi mümkündür.

Gerekli şartların varlığı halinde araç satışının iptali davası açılabilecektir.

Boşanma Öncesi Mallara Tedbir

Boşanma davası devam ederken, hakim mal paylaşımına yönelik dava için mallara ihtiyati tedbir koyabilir. Bu ihtiyati tedbirle beraber mal paylaşımı yapılıncaya kadar diğer eşin mal kaçırmasının önü kesilmiş olur. Boşanma öncesi tedbir (ihtiyati) konulamaz. Çünkü ihtiyati tedbir, niteliği itibariyle geçici bir hukuki koruma olarak yalnızca boşanma veya mal paylaşımı davalarında mahkemeden talep edilebilir. Dolayısıyla dava açılmadan evlilikte ortak mallara tedbir koydurmak kural olarak mümkün değildir.

Aile konutu olarak kullanılan eve ise şerh koyulabilir. Aile Konutu Şerhi ile ilgili detaylı bilgi için linke tıklayabilirsiniz.

Boşanma Öncesi Devredilen Mallar

Taraflar, evlilik süresi boyunca malları üzerinde diledikleri gibi tasarrufta bulunabilirler. Boşanma öncesi edinilmiş olan ve elden çıkarılan tüm malların değeri hesaplanarak boşanmada mal paylaşımına dahil edilir.

Boşanma davası öncesi satılan mallar ile ilgili ayrıca tapu iptali davası açılabilir.

Eşten Mal Kaçırma Tapu İptal Davası

Eşlerden biri diğer eşinden mal kaçırmak amacıyla muvazaalı işlem yapabilir. Eşlerden birisi, diğerinin katılma alacağını azalmak amacıyla malvarlığı değerlerini üçüncü kişiye muvazaalı olarak devrettiğini veya malvarlığı değeri üzerinde muvazaalı olarak intifa hakkı tesis edebilir.

Boşanma Davasında Mal Kaçırma Süresi

Boşanma davası bazı durumlarda yıllarca sürebilir. Bunun en büyük sebeplerinden biri, boşanmada mal paylaşımı konusunda yaşanan anlaşmazlıklardır. Türk Medeni Kanun'un 229 maddesinin birinci fıkrasına uyarınca, boşanmadan önceki bir yıl içinde diğer eşin rızasını alınmadan yapılan olağan hediyeler dışındaki karşılıksız kazandırmaları ve evlilik birliği içinde diğer eşin katılma alacağını azaltmak kastıyla yapılan devirleri boşanmada mal kaçırma olarak değerlendirilebilir. Bu sebeple boşanmada mal kaçıran eşin, mal paylaşımına dahil etmeme amacıyla yaptığı bu işlemler yapılmamış gibi mal paylaşımına dahil olmaktadır.

TMK boşanmadan önceki bir yıl içinde yapılan karşılıksız kazandırmalar hakkında düzenleme yapmıştır. Ancak boşanmadan bir yıl önce satılan malların paylaştırılıp paylaştırılmayacağı konusunda kanunda bir düzenleme bulunmamaktadır.

Boşanmada Mal Kaçırma Nasıl Engellenir?

Boşanmadan önce mal kaçırma nasıl engellenir? Boşanmadan önce diğer eşin mal varlığına tedbir koymak hiç de kolay bir işlem değildir. Boşanma davası açmadan da mal rejiminin değiştirilmesi için dava açılabilir. Bu durumda da mal varlıkları için tedbir istenebilecektir.

Boşanmada Mal Kaçırma Tasarrufun İptali

Boşanma öncesi mal kaçırma tasarrufun iptali davasına konu olabilir.

Katılma ve katkı alacakları sebebiyle açılan iptal davalarında borç, dava konusu malın alındığı, yahut katkının yapıldığı tarihte doğmuş sayılır. Yine boşanma ilamının ferilerinden kaynaklı alacaklar, boşanma davası tarihinde değil, boşanmaya neden olayların oluştuğu- özellikle olaylar sonucu varsa fiili ayrılığın başladığı- tarihte doğmuş sayılır.

Boşanmadan Önce Mallara Şerh Koymak

Ancak, eşlerden birinin kusurlu hareketleri ile, ailenin sosyal ve ekonomik varlığını tehlikeye düşürmeleri halinde, diğer eş, hakime başvurup gerekli tedbirlerin alınmasını isteyebilir.

TMK nun 197/1 inci maddesinde ; ortak yaşamdaki sıkıntılar nedeniyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddi bir şekilde tehlikeye düşecek olursa, eş ayrı yaşama hakkına sahip hale gelir. Ayni zamanda, ortak yaşama ara verilince, eşlerden biri diğer bir kısım tedbirler dışında eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlem alınmasını da isteyebilir.

TMK m. 199 - Ailenin ekonomik varlığının korunması veya evlilik birliğinden doğan malî bir yükümlülüğün yerine getirilmesi gerektirdiği ölçüde, eşlerden birinin istemi üzerine hâkim, belirleyeceği malvarlığı değerleriyle ilgili tasarrufların ancak onun rızasıyla yapılabileceğine karar verebilir.

Hâkim bu durumda gerekli önlemleri alır.

Hâkim, eşlerden birinin taşınmaz üzerinde tasarruf yetkisini kaldırırsa, re'sen durumun tapu kütüğüne şerh edilmesine karar verir

Boşanmada Mal Kaçırmanın Cezası

Eşten mal kaçırma Türk Ceza Kanununda suç sayılmamıştır. Ancak eşlerden biri mal kaçırma amacının gerçekleşebilmesi için başkaca suçlar işlemiş olabilir.

Taraflardan biri eşten mal kaçırma amacıyla şantaj, tehdit veya şiddet gibi suçlar işlemişse, mahkeme, bu suçların TCK’daki karşılığına göre ceza verebilir.

Boşanma davasında mal kaçırma cezası yoktur. Eşlerden biri diğer eşten mal kaçırdığı için herhangi bir ceza almaz.