Dolandırıcılık Suçu ve Cezası

Dolandırıcılık Suçu Nedir?

Kişinin hileli davranışla ve aldatma kastıyla birinin zararına olarak kendisine veya başkasına yarar sağlamasına "dolandırıcılık suçu" denir.

Dolandırıcılık suçundan söz edebilmek için;

1. Kişinin yarar sağlama amacıyla hareket etmesi (yarar sağlanacak olan kişi kendisi veya bir başkası olabilir.
2. Bu yarar sağlama amacına ulaşmak için normal zekaya sahip bir insanı yanıltabilecek nitelikte bir hileye başvurması
3. Bu fiil sonucunda karşı tarafın veya bir üçüncü kişinin bir zarara uğramış olması (zarar gerçekleşmemiş olsa dahi failin kastının bu yönde olması) gerekmektedir.

Dolandırıcılık Suçu Unsurları

Suçun gerçekleşmesi için failin davranışlarının hileli olması ve failin hileli davranışlarıyla muhatabı aldatmış olması gerekir. Bu aldatma sonucunda failin ya da üçüncü bir kişinin hukuka aykırı olarak maddi yarar elde etmesi gerekmektedir. Bunlar maddi unsurlardır.

Dolandırıcılık suçunun manevi unsurunu kasıt oluşturur. Dolandırıcılık suçunun olası kasıtla işlenmesi sınırlı biçimde de olsa söz konusu olabilir.

Dolandırıcılık Suçu Cezası 

Dolandırıcılık suçunda kaç yıl hapis yatılır?

Dolandırıcılık TCK 157. maddesinde görülmektedir. TCK 157. maddede dolandırıcılık suçunun basit hali ele alınmıştır.

Madde 157 - Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası verilir.

Dolandırıcılık suçunun cezası basit halinde alt sınır 1 yıl, üst sınır ise 5 yıldır.

Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası için MAKALEMİZE göz atabilirsiniz.

Daha Az Cezayı Gerektiren Hal

Dolandırıcılık suçunu bir alacağı tahsil etme amacıyla işlemek, her ne kadar fiili suç olmaktan çıkarmasa da cezada indirimi gerektiren sebep olarak düzenlenmiştir. TCK m. 159 uyarınca bu durumda faile 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasına hükmolunur.

Kişinin bir hukuki ilişkiye dayanan alacağını tahsil amacıyla hileye başvurmuş olması halinde de, dolandırıcılık suçunun oluştuğunu kabul etmek gerekir. Ancak, madde metninde, kişinin bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacı, dolandırıcılık suçunun temel şekline göre daha az cezayı gerektiren bir neden olarak kabul edilmiştir. Ayrıca, bu nedenle soruşturma ve kovuşturma yapılması mağdurun şikayetine bağlanmıştır.

Dolandırıcılık Suçu Zamanaşımı

Olayın yetkili makamlara intikal etmesiyle dolandırıcılık suçu için soruşturma ve kovuşturma kendiliğinden yapılır. Suçun en basit hali için (madde 157) dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Kesilme halinde, zamanaşımı süresi ilgili suça ilişkin olarak Kanunda belirlenen sürenin en fazla yarısına kadar uzar.

Dolandırıcılık suçunun basit halinde zamanaşımı süresi suçun ve failin öğrenildiği tarihten itibaren 8 yıldır. Olağanüstü dava zamanaşımı süresi ise 12 yıldır. Bu süreler geçirildikten sonra suç hakkında soruşturma veya kovuşturma yürütülmesi mümkün değildir.

Dolandırıcılık Suçuna İştirak

Suça iştirak en basit anlamıyla kişinin bir suçun oluşmasında asıl faile yardım etmesi, onu suç işlemeye ikna etmesi gibi durumlarda ortaya çıkar ve suça iştirak eden de cezalandırılır. Bu halleri kısaca saymak gerekirse;

• Dolaylı faillik: Suç işlemek için kişinin bir kimseyi araç olarak kullanması fakat suçun icrasına katılmaması
• Müşterek faillik: Birden fazla kişinin bir suçu işlemek üzere ortak karar alıp suçun icrai hareketlerini birlikte gerçekleştirmeleri
• Suça yardım etme: Suç işlemeye karar vermiş olan kişinin suç işlemesi konusunda maddi ve manevi olarak desteklenmesi
• Suça azmettirme: Suç işleme konusunda bir kimsenin henüz böyle bir düşüncesi yokken ikna edilmesi

Dolandırıcılık Gönüllü Vazgeçme

Fail suçun icrasına başlamış ve bir şekilde kendiliğinden vazgeçmiş ya da neticenin gerçekleşmesini önleyici hareketlerde bulunmuş ise burada teşebbüs değil gönüllü vazgeçme hükümleri uygulanacaktır. Gönüllü vazgeçme anına kadar gerçekleştirilen hareketler başlı başına bir suç oluşturuyor ise kişiye yalnız tamamlanmış suçtan ceza verilir.

Dolandırıcılık Teşebbüs

Teşebbüs, suçun icrai hareketlerine başlanmış olduğu halde, failin kendisinden kaynaklanmayan bir sebeple suçun tamamlanmamış olmasıdır. Örneğin, fail gerçekleştirdiği hileli hareketlerle mağduru kendisine para ödemeye ikna etmiş, ödemenin de birkaç gün içinde yapılacağı kararlaştırılmış olsun. Bu olaydan bir müddet sonra, henüz faile para aktarmamış olan mağdur, bir şekilde (örneğin dolandırıldığını anladığından) ödeme yapmaktan vazgeçmiş ise dolandırıcılık suçunun netice unsuru olan “yarar sağlama” sonucu gerçekleşmemiş olacaktır. Bu sebeple her ne kadar suç oluşmamış ise de kanun bu teşebbüsü dahi cezalandırmaya değer görmektedir.

Dolandırıcılık suçuna teşebbüs halinde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.

Dolandırıcılık Etkin Pişmanlık

Türk Ceza Kanunu’nun 168. Maddesinde malvarlığına karşı işlenen suçlar bakımından uygulanacak etkin pişmanlık hali düzenlenmiştir. Bu kapsamda dolandırıcılık suçu da etkin pişmanlık hükümlerine tabi suçlardandır.

Dolandırıcılıkta etkin pişmanlık, failin suçu tamamladıktan sonra, kendi iradesiyle pişman olup, işlediği suçtan zarar gören kişilerin zararlarının giderilmesine yardım etmesi olarak açıklanabilir.

Bu kapsamda fail, mağdurun zararlarını kısmen veya tamamen tazmin ederek, müşterek faillerin yakalanmasına yardımcı olarak, yani suç yolundan döndüğünü belli edecek iradi hareketleriyle dolandırıcılık suçu etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanabilir.

• Henüz kovuşturma başlamadan mağdurun zararları aynen veya nakden tazmini halinde verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.
• Kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilen etkin pişmanlık gösterildiği halde verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir.
• Eğer zararın tamamı değil bir kısmı tazmin edilmiş ise, failin etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanabilmesi için ayrıca mağdurun rızası aranır.

Dolandırıcılık Zincirleme Suç

Failin hileli davranışlarla değişik zamanlarda aynı kişiyi dolandırarak menfaat elde etmesi halinde olaya zincirleme suç hükümleri uygulanabilir. Aynı hileli davranışın devamı kapsamında mağdurdan birden fazla haksız yarar elde edilmesi durumundaysa fail tek bir dolandırıcılık suçundan sorumludur.

Dolandırıcılık suçu zarar suçu niteliğinde olduğundan, tek bir davranış ile birden fazla farklı kişinin aldatılarak dolandırılması halinde, fail her bir mağdur yönünden sorumlu olmalı ve gerçek içtimaya gidilmelidir.

Dolandırıcılık Uzlaşmaya Tabi Mi?

Dolandırıcılık suçunda sadece TCK 157/1 ve TCK 159/1 maddeleri uzlaşmaya tabidir. Uzlaştırma, ceza hukuku uyuşmazlıklarında gerek soruşturma gerekse kovuşturma aşamalarında söz konusu uyuşmazlığın çözülebilmesi için fail ve mağdurun tarafsız bir üçüncü kişi eşliğinde iletişim kurmasıdır. Dolandırıcılık da uzlaştırmaya tabi suçlar listesinde olduğundan hem soruşturma hem de kovuşturma aşamasında öncelikle uzlaştırma prosedürüne başvurulmalı, eğer uyuşmazlık bu şekilde giderilemez ise soruşturmaya veya kovuşturmaya devam edilmelidir. Dolandırıcılık suçlarında uzlaştırma hükümlerinin uygulanması için bazı şartların varlığı gereklidir.

• Kamu tüzel kişilerine karşı işlenen dolandırıcılık suçlarında uzlaştırma hükümleri uygulanmaz.
• Eğer sanık dolandırıcılığın yanı sıra uzlaştırmaya tabi olmayan başka bir suçtan yargılanıyor ise uzlaştırma hükümleri uygulanmaz.
• Eğer aynı yargılamada birden fazla fail mevcut ise, ancak uzlaşan kişi veya kişiler uzlaştırma hükümlerinden faydalanır.
• Eğer aynı yargılamada birden fazla mağdur mevcut ise fail uzlaştırma hükümlerinden yararlanabilmek için tüm mağdurlarla uzlaşmalıdır.

Dolandırıcılık Şikayete Tabi Mi?

Dolandırıcılık şikayete bağlı mı? Dolandırıcılık suçunun basit hali (TCK m. 157/1) ve nitelikli hallerinde (TCK m. 158/1,2) TCK md. 167/2’de belirtilen kişiler aleyhine işlenmesi halinde takibi şikayete bağlıdır.

Örneğin: Aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birine, aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımlarına karşı dolandırıcılık suçu işlenmesi halinde şikayet aranacaktır.

Ayrıca dolandırıcılıkta daha az cezayı gerektiren hal (m. 159/1) de şikayete bağlıdır. Şikayet olmaması halinde dava açılmayacaktır.

Dolandırıcılık Şikayet Süresi?

Yukarıda bahsettiğimiz gibi dolandırıcılık suçunun şikayete tabi olması için belirli kişilere karşı işlenmesi gerekmektedir. Şikayete tabi olan durumlar için şikayet süresi 6 aydır. Fail ve fiilin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içinde şikayet yapılmalıdır.

Dolandırıcılık suçunun diğer tüm hallerinde ise şikayet süresi yoktur. İstediğiniz zaman şikayet edebilirsiniz. Ancak bu tür suçlarda bir an önce gerekli mercilere haber verilmesi son derece önemlidir.

Dolandırıcılar Nereye Şikayet Edilir?

Dolandırıcılık şikayeti nereye yapılır? Dolandırıcılar tarafından dolandırıldıysanız bu durumu bir an önce adli makamlara bildirmeniz gerekmektedir. Dolandırıcılık şikayetini savcılığa veya karakola giderek yapabilirsiniz. Ayrıca bir dilekçe hazırlayarak şikayetinizi gerçekleştirebilirsiniz. Şikayetinizi bir avukat aracılığı ile yapmanızı önermekteyiz. Aksi takdirde geri dönüşü zor olan zararlar oluşabilecektir.

Dolandırıcılık Suçunda Zararın Giderilmesi

Dolandırıcılıkta zararın giderilmesi mümkündür. Söz konusu şüphelilerin yakalanması üzerine bu kişiler mağdurların zararını gidermek isteyebilir. Çünkü mağdurların zararının giderilmesi ile birlikte şüphelilerin cezalarında indirim olacaktır.

Dolandırıcılık Suçunda Görevli Mahkeme

Dolandırıcılık davalarına hangi mahkeme bakar? Dolandırıcılık suçuna ağır ceza mı bakar?

Bu suçun TCK m. 157’deki basit hali ile TCK m.159’daki daha az cezayı gerektiren hali açısından görevli mahkeme Asliye ceza mahkemesidir.

Suçun nitelikli hali durumlarında görevli mahkeme Ağır ceza mahkemesi olacaktır.

Dolandırıcılık Suçu Yetkili Mahkeme

Dolandırıcılık suçunda yetkili mahkeme, teşebbüste son icra hareketinin yapıldığı, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği yer mahkemesidir.

Dolandırıcılık suçunda aldatıcı davranışların yapıldığı yer ile yararın sağlandığı yer aynı olduğunda, bu yer mahkemesi yetkilidir.

Dolandırıcılık Para Cezası

Dolandırıcılıkta para cezası hapis cezası ile birlikte verilmektedir. Dolandırıcılık suçunun basit halinde bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası verilir. Nitelikli hali için MAKALEMİZE göz atabilirsiniz.

Dolandırıcılık Para İadesi

Dolandırıcılık davasında para iadesi yapılarak zarar giderilebilir. Dolandırıcılık suçunda zararın giderilmesi halinde suç işleyen kişinin cezasında indirim yapılacaktır.

Dolandırıcılık Suç Duyurusu 

Dolandırıcılık suç duyurusu için savcılığa veya karakola gidebilirsiniz. Dolandırıcılık suç duyurusu dilekçesi ile de şikayette bulunmak mümkündür. Dolandırıcılık suç duyurusu dilekçesi için bizimle İLETİŞİM sayfamızdaki numaradan irtibata geçebilirsiniz.

Dolandırıcılık Suçu Yetkili Savcılık

Dolandırıcılık suçunun mağduru kendisine en yakın savcılıkta suç duyurusunda bulunabilir.

Dolandırıldım Ne Yapmalıyım?

Dolandırıldığının farkına varan kişi bir an önce daha fazla zarara uğramamak için önlem almalıdır. Banka yoluyla dolandırılmanız halinde öncelikle bankayla iletişime geçip gerekli önlemleri almanız gerekir. Ardından hızlı bir şekilde uzman bir avukata danışarak hukuki işlemleri başlatmalısınız.

Dolandırıcılık ve Güveni Kötüye Kullanma Farkı

Dolandırıcılık suçunda hileli davranışlar mevcuttur. Güveni kötüye kullanmada ise kendisine teslim edilen bir malın kendisi veya başkasının yararına olacak şekilde zilyetliğin devri dışındaki amaçlarla kullanması ya da bu devir olgusunu inkar etmesi durumudur.

Dolandırıcılık Davası Ne Kadar Sürer?

Dolandırıcılık davaları ne kadar sürer? Dolandırıcılık davalarının süresi tamamen değişkenlik gösterir. Mağdur sayısı, şüpheli/sanık sayısı, dolandırma yöntemi, mahkemenin yoğunluğu gibi durumlar bu süreyi etkilemektedir.

Dolandırıcılık Suçunun Memuriyete Etkisi

57 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun ifadesine göre, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası alan kişiler ile verilen hapis cezasının süresine bakılmaksızın affa uğramış olsa dahi Dolandırıcılık suçundan mahkum olan kişiler devlet memuru olamamaktadır. 

Devlet memuru olan kişi dolandırıcılık suçundan ceza alırsa ve bu ceza kesinleşirse kişi devlet memuriyetinden çıkarılacaktır.

Dolandırıcılık Kamu Davası Mı?

Dolandırıcılık suçu kamu davasıdır. Birkaç durum haricinde bu suçun takibi şikayete bağlı değildir. Adli makamların haber alması üzerine direkt soruşturma başlatılmalıdır.

Dolandırıcılık Katalog Suç Mu?

Dolandırıcılık suçu katalog suçlar arasında değildir. CMK m. 100'e göre; Kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut delillerin ve bir tutuklama nedeninin bulunması halinde, şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararı verilebilir. İşin önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ölçülü olmaması halinde, tutuklama kararı verilemez.

Dolandırıcılık Nasıl Anlaşılır?

Dolandırıcılığın bir sürü yöntemi vardır. Unutmayın ki dolandırıcıların asıl amacı maddi menfaat elde etmektir. Bu nedenle tanımadığınız biri sizden para talep ederse bu durumu bir an önce uzman bir avukata danışmanızı önermekteyiz. Bu şekilde para kaptırmadan önce durumu anlayabilecek ve mağdur olmayacaksınız.

Dolandırıcılık Cimerde Nereye Şikayet Edilir?

Dolandırıcılık Cimer'e Şikayet Edilir Mi? Dolandırıcılık durumu Cimer'e şikayet edilmez. Dolandırıcılık suçu için en yakın emniyet birimine veya savcılığa gitmelisiniz. Uzman bir avukat ile iletişime geçerek bu işlemleri hızlandırabilirsiniz.

5690 sayılı Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi Yönetmeliği gereğince; Yasama ve yargı organlarının yasama veya yargı faaliyeti kapsamında olan durumlarda cimer başvuruları dikkate alınmaz.

Dolandırıcılık İstinaf Aşamasında Etkin Pişmanlık 

Etkin pişmanlık kurumu, yargılamada verilen kararın kesinleşmesi anına kadar uygulanabilir. Yani dolandırıcılık davasında daistinaf veya temyiz kanun yolu aşamasında olsa dahi etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir.

Dolandırıcılık Avukatları

Dolandırıcılık suçu çok geniş konulu bir suçtur. Bu nedenle dolandırıcılık suçunda uzman bir avukatla çalışmanız her zaman sizin yararınıza olacaktır. Dolandırıcılık avukatı olarak mağduriyetlerinizde yanınızdayız. Bizimle iletişim sayfamız üzerinden irtibata geçebilirsiniz.