Edinilmiş Mal Rejiminde Şirket Hisseleri

Edinilmiş mallara katılma rejiminde şirket hisselerinin nasıl tasfiye edileceğini anlatacağız. Şirket kavramından kasıt Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenen limited ve anonim şirketleridir.

Şirketler açısından mal rejiminin tasfiyesi ile ilgili alacak miktarlarını belirlemek uzmanlık ve teknik bilgi gerektirmektedir.

Dava konusu şirkete yönelik değer belirlemesi yapılırken belirli kriterler göz önüne alınacaktır. Şirketin hisse durumları, şirketin değerinin belirleneceği yöntem, kar payları (temettü) gibi durumlar dikkate alınacaktır.

Edinilmiş Mallarda Şirketin Durumunun Belirlenmesi

• İndirgenmiş nakit akımı yöntemi kullanılarak şirketin piyasa değerinin belirlenmesi,
• Şirketin kar edip etmediğinin, kar etmişse davalı eşe şirket kar payı (temettü=kazanç) ödenip ödenmediğinin, ödenmişse mevcut olup olmadığının ya da her hangi bir yatırıma dönüştürülüp dönüştürülmediğinin, kar payı ödemesi yapılmamışsa karın şirkete yatırım olarak kullanılıp kullanılmadığının araştırılıp belirlenmesi gerekir. Kar payı ödemesi yapılmış veya karın şirkete yatırım olarak kullanılması durumunda, bu miktarların mal rejiminin sona erdiği tarih itibarıyla ulaştığı reel değer belirlenmesi,
• Şirketin varlıklarıyla birlikte borçlarının da belirlenmesi

gerekmektedir. Bunlar belirlendikten sonra ancak tasfiye yapılması gerekir. Dava sürecinde belirleme ve hesaplamaların yapılabilmesi için gerek görülürse mali müşavir, bankacı ve hesap bilirkişi veya bilirkişilerinden de yardım alınmalıdır.

Ayrıca diğer bir önemli durum; Dava konusu şirketin mal rejiminin sona erdiği tarih itibarıyla belirlenen değeri, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) göz önünde bulundurularak tasfiye (bozmadan sonra verilecek karara en yakın tarih) tarihindeki sürüm değeri belirlenmelidir.

Şirket Kar Payı Hangi Mal Grubuna Girer?

Kişisel mal niteliğindeki şirketin, edinilmiş mallara katılma rejiminin başlamasından sonra eşe ödenen kar payı sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça edinilmiş mal olarak değerlendirilecektir. Yani evlilikten önce kurulmuş olan şirket evlilik süresince (edinilmiş mal rejimi kabul edilmesi şartıyla) şirketten elde edilecek olan kar payı eşlerin ortak kazancı sayılır. Peki aksi nasıl kararlaştırılabilir. Bu durumda TMK m. 221/2 ye bakmak gerekir:

Eşler, mal rejimi sözleşmesiyle kişisel malların gelirlerinin edinilmiş mallara dahil olmayacağını da kararlaştırabilirler.

Edinilmiş Mallarda Şirketin Tasfiyesi Durumunda İstenebilecek Alacaklar

• Şirketin eşler arasında mal ayrılığı rejimi geçerliyken kurulması veya edinilmesi halinde eşlerden biri diğer eşe karşı sadece katkı payı isteyebilir.
• Şirketin eşler arasında edinilmiş mal rejimi geçerliyken kurulması veya edinilmesi halinde ise taraflardan biri değer artış payı ve/veya katılma alacağı isteyebilecektir.

Mal ayrılığı rejimi geçerli iken eşlerden birinin şirket hissesi edinilmiş ise bu hisse eşin kişisel malı sayılacaktır. Diğer eş bu kişisel mala katkı yaptığını iddiasında bulunursa "katkı payı" hesabı yapılacaktır. Örneğin; 1995 yılında evlenmiş, 2007 yılında boşanma davası açılarak 2008 yılında boşanma kesinleşmiştir. 1999 yılında bir şirketin hisselerinin yarısı erkek tarafından alınmıştır. Bu alınan hisseler 2002 öncesi olduğu için kişisel mal sayılacaktır. Eğer kadın bu alınan hisselere katkıda bulunduğunu ispat ederse o zaman katkı payı alacağı talep edebilecektir.