MİRASTAN YOKSUNLUK

Mirastan Yoksunluk Türk Medeni Kanunu 578 ve 579. maddelerinde bahsedilmiştir.

Mirastan Yoksunluk Nedir ?

Mirastan yoksunluk ne demek? Kanunda sınırlı olarak sayılan (TMK 578) eylemlerden birini gerçekleştiren kişinin kendiliğinden mirasçılık sıfatını kaybetmesine "mirastan yoksunluk" denir.

Mirastan yoksun olan kişi, mirasçı ve vasiyet alacaklısı olamayacaktır. Ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak kazanamaz.

Mirastan Yoksunluk Sebepleri

Mirastan yoksunluk sebepleri nelerdir? Mirastan yoksunluk sebepleri TMK'da belirtilmiştir:

1-) Miras bırakanı Öldürme veya Öldürmeye Teşebbüs Etmek

Türk Medeni Kanunu'nun 578. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenmiştir. Miras bırakan kişiyi öldüren veya öldürmeye teşebbüs eden kişiler mirasçı ve vasiyet alacaklısı olamazlar.

Murisi (mirasbırakan) öldüren veya öldürmeye teşebbüs eden kişi bu fiili kasten ve hukuka aykırı olarak gerçekleştirmelidir. Bu durum da ceza davasında belirlenecektir. Bu yüzden ceza davasının sonu beklenmelidir. Yani miras bırakanı öldüren veya öldürmeye teşebbüs eden kazaen veya meşru müdaafa gibi hukuka uygunluk halleri içinde gerçekleştirmişse o zaman mirastan yoksunluk hükümleri uygulanmayacaktır.

2-) Mirasbırakanı Ölüme Bağlı Tasarruf Yapamayacak Duruma Getirme

Türk Medeni Kanunu'nun 578. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenmiştir. Miras bırakan kişiyi ölüme bağlı tasarruf (miras sözleşmesi, vasiyetname) yapamayacak duruma getiren kişi mirasçı ve vasiyet alacaklısı olamayacaktır.

Murisi ölüme bağlı tasarruf yapamayacak hale getiren kişi bu fiili kasten ve hukuka aykırı olarak gerçekleştirmelidir.

3-) Mirasbırakanın Ölüme Bağlı Bir Tasarruf Yapmasını veya Böyle Bir Tasarruftan Dönmesini Sağlama ve Engelleme

Murisi, miras sözleşmesi ve vasiyet düzenlemesini veya böyle bir tasarruftan dönmesini; aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayan ve engelleyen kişi mirasçı ve vasiyet alacaklısı olamaz.

4-) Mirasbırakanın Artık Yeniden Yapamayacağı Bir Durumda ve Zamanda Ölüme Bağlı Tasarrufu Ortadan Kaldırma veya Bozma

Murisin artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı tasarrufu ortadan kaldıran veya bozan kişiler mirasçı ve vasiyet alacaklısı olamayacaktır.

Bu kişiler eylemini kasten ve hukuka aykırı olarak gerçekleştirmelidir.

Mirastan Yoksun Bırakma Nasıl Olur? 

Miras payından yoksun bırakma

Mirastan Yoksunluk Davası 

Mirastan yoksunluk davasında kastedilen dava türü mirastan yoksunluğun tespiti davasıdır. Aşağıda detaylı olarak mirastan yoksunluk davasının tespiti açıklanmıştır.

Mirastan Yoksunluk Davası Görevli Mahkeme

Mirastan yoksunluk davası (mirastan yoksunluğun tespiti) görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. 

Mirastan Yoksunluğun Tespiti Davası 

TMK 578. maddesinde belirtilen sebeplerin varlığı halinde  mirastan yoksunluk davası açılabilir. Miras bırakana karşı maddede belirtilen fiilleri işleyen kişiye karşı bu dava diğer mirasçılar tarafından açılacaktır.

Mirastan yoksunluğun tespiti davası ve mirasçılık belgesinin verilmesi davaları birlikte açılabilir. Çünkü mirastan yoksunluk tespit edildikten sonra mirasçılık belgesindeki paylar değişecektir. Mirastan yoksun edinilen kişinin paylarının kime kaldığı yeni mirasçılık belgesinde görülecektir.

TMK'nın 578 inci maddesi gereğince mirastan yoksunluk hali gerçekleştiği gözetildiğinde, mirastan yoksunluğunun hukuki sonuçlarının terekenin paylaşılması aşamasında nazara alınması gerekir.

Mirastan Yoksunluğun Tespiti Davası Görevli Mahkeme

Mirastan yoksunluğun tespiti davasında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi'dir.

Evladı Mirastan Yoksun

Miras bırakan kişi ölümünden önce hazırlayacağı vasiyetname veya miras sözleşmesi ile evladını mirastan yoksun edebilir. Mirastan yoksun bırakmanın (mirasçılıktan çıkarma) saklı paya etkisi yoktur.

Mirastan Yoksunluğun Ortadan Kalkması

Mirastan yoksunluk, miras bırakan kişinin affıyla ortadan kalkar. Affeden muris daha sonra affından dönemeyecektir. Bu affın geçerli olabilmesi için kayıtsız, şartsız ve serbest bir irade ile yapılması gerekmektedir. İradeyi sakatlayan nedenlerin olması halinde af geçerli olmaz.

Af, açıkça yapılabileceği gibi örtülü olarak da yapılabilir.

Mirastan Yoksunluk ve Mirasçılıktan Çıkarma

Mirastan çıkarma ve mirastan yoksunluk farkı:

Mirastan yoksunluk, mirasçılıktan çıkarmayı tamamlayan, çıkarmaya göre daha ağır sebeplerle ve kanun gereği kendiliğinden sonuç doğuran bir kurumdur. TMK m. 578’deki yoksunluk sebepleri bakımından, mirasbırakanın mirasçılıktan çıkarmaya ilişkin ölüme bağlı tasarruf yapması çoğu kez imkansız olmasından dolayı bu hükümler getirilmiştir.

TMK 512. maddede mirasçılıktan çıkarma hükümleri bulunmaktadır.

Mirasçılıktan çıkarma, mirasbırakan ancak buna ilişkin tasarrufunda çıkarma sebebini belirtmişse geçerlidir.

Mirasçılıktan çıkarılan kimse itiraz ederse, belirtilen sebebin varlığını ispat, çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer.

Sebebin varlığı ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemişse tasarruf, mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir; ancak, mirasbırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi hakkında düştüğü açık bir yanılma yüzünden yapmışsa, çıkarma geçersiz olur.

Mirastan Yoksunluk Sonuçları

Mirastan yoksunluğu tespit edilen kişi miras bırakanın mirasından hiçbir şekilde pay alamayacaktır. Söz konusu pay mirastan yoksun olan kişinin alt soyu olması halinde ona geçecektir.

Mirastan Yoksunluk Altsoyu Etkiler mi?

Mirastan yoksunluk, yalnız yoksun olanı etkiler. Mirastan yoksun olanın altsoyu, mirasbırakandan önce ölen kimsenin altsoyu gibi mirasçı olur. (TMK m. 579)

Mirastan Yoksunluk Saklı Pay 

Mirastan yoksunluğu tespit edilen kişi saklı pay alamaz.

Mirastan Yoksunluk Af

Mirastan yoksunluk affedilir mi? Miras bırakanın kendisine karşı yoksunluk sonucu doğuran davranışı gerçekleştiren mirasçısını affetmesi TMK m. 578/2 uyarınca mirastan yoksunluğu ortadan kaldıracaktır. Af gerçekleşmesi için miras bırakanın iradesinin sakatlanmaması gerekir. TMK 578. maddede belirtilen fiilleri işleyen mirasçı affedilse bile miras bırakan mirasçılıktan çıkarma kurumuna başvurabilir.

Mirastan Yoksunluk Dava Dilekçesi

Mirastan Yoksunluğun Tespiti Dava Dilekçesi

Mirastan Yoksunluk Yargıtay Kararları