Yabancıların Çalışma İzni

Çalışma izni başvurusu yapmak isteyen yabancı uyruklu kişi, bu başvuruyu kendi adına yapamaz. Çalışma izni başvurularının yabancı kişiyi çalıştırmak isteyen işveren tarafından yapılması, gerekli evrakların  işveren tarafından hazırlanması zorunludur.

Yabancı Çalışma İzni Nasıl Alınır?

Yabancı çalışma izni için başvurular yurt içinden ve yurt dışından yapılabilmektedir. Şöyle ki;

• Çalışma izni alınacak yabancı uyruklu kişi halen yurt dışında ise; yabancı uyruklu kişi bulunduğu ülkenin Türk Büyükelçiliğine veya Konsolosluğuna çalışma vizesi almak için başvuru yapmalıdır. İş sözleşmesi ve diğer gerekli belgeler Büyükelçiliğe veya Konsolosluğa teslim edilir. Yabancı kişiye işvereni tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına çalışma izni başvurusu yapılabilmesi için 16 haneli bir referans numarası verilir ve bu referans numarasıyla işveren veya vekili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına online sistem üzerinden gerekli belgeleri yükleyerek başvuru yapar. Daha sonra sisteme yüklenen belgelerin aslı da Bakanlığa posta yolu ile 10 iş günü içerisinde ulaştırılır. Bakanlık başvuruyu inceler, eksik evrak varsa bu evrakları veya başvuruyu destekleyecek belgeleri talep eder. Bu ek belgeler Bakanlığa teslim edildikten sonra başvuru Bakanlıkça olumlu veya olumsuz sonuçlandırılır. Bu izin onaylanırsa, yabancı uyruklu kişi çalışma vizesi almak için müracaat ettiği Türk Büyükelçiliğine veya Konsolosluğuna tekrar gider, gerekli harçları öder ve çalışma vizesi alarak Türkiye'ye çalışma vizesi ile gelir. Ardından işveren yabancı uyruklu kişinin sigorta girişini yapar. Vizesini alan yabancının Türkiye’ye 90 gün içinde giriş yapması gerekmektedir.

• Çalışma izni alınacak yabancı uyruklu kişi yurt içinde ise; yabancı çalışma izni başvurusu yapabilmek için yabancı uyruklu kişinin en az 6 ay süreyle alınmış, geçerli bir ikamet izni olmalıdır. Geçerli ikamet izni varsa, işverenin kendisi veya vekil Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına online sistem üzerinden başvuru yapar ve gerekli belgeleri sisteme yükler. Daha sonra sisteme yüklenen belgelerin aslı da Bakanlığa posta yolu ile 6 iş günü içerisinde ulaştırılır. Bakanlık başvuruyu inceler, eksik evrak varsa bu evrakları veya başvuruyu destekleyecek belgeleri talep eder. Bu ek belgeler Bakanlığa teslim edildikten sonra başvuru Bakanlıkça olumlu veya olumsuz sonuçlandırılır. Çalışma izni onaylandıktan itibaren 15 gün içerisinde gerekli harçlar ödenir. Çalışma izin kartı işverenin adresine PTT kargo ile Bakanlık tarafından gönderilir. Çalışma izninin gelmesiyle birlikte işveren yabancı uyruklu kişinin SGK girişini yapar.

Gönderilen tüm belgeler doğru ve eksiksiz ise Çalışma Bakanlığı ortalama 30 gün içinde başvuruyu sonuçlandırır.

Yabancı Çalışma İzni Almanın Şartları Nelerdir?

1. Çalışma izni talep edilen işyerinde en az beş Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının çalıştırılması zorunludur. İzin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır. Aynı işyerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda, çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonraki her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamı aranacaktır.

2. İşyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir.

3. Dernek ve vakıflarda çalışacak yabancılara ilişkin izin taleplerinde ikinci madde, yabancı devlet havayollarının Türkiye temsilciliklerinde, eğitim sektörü ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ise, birinci ve ikinci maddeler uygulanmayacaktır.

4. İzin isteyen şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az yüzde 20 olması zorunludur.

5. İşveren tarafından yabancıya ödeneceği beyan edilen aylık ücret miktarının yabancının görev ve yetkinliği ile bağdaşır seviyede olması zorunludur. Buna göre, başvuru tarihi itibariyle yürürlükte bulunan asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle yabancıya ödenecek ücretin en az;

• Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 6,5 katı,
• Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı,
• Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar ile öğretmenler için asgari ücretin 3 katı,
• Ev hizmetlerinde çalıştırılacak yabancılar için en az asgari ücret, diğer mesleklerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı,
• Turizm-animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri unvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı, olması gerekmektedir

6.  Bünyelerinde;

• İzinli masaj salonu bulunduğunu kanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli en az üç yıldızlı turizm işletmelerinin, belgeli tatil köylerinin, resmi makamlardan alınmış faaliyet izni bulunan termal otellerin,
• Hamam, sauna, SPA vb. kompleksi bulunduran belgeli turizm işletmeleriyle anlaşmalı (sözleşme bulunan) tesislerin,
• En az yirmi Türk vatandaşı çalıştıran resmi makamlardan izinli spor merkezlerinin,
• Masör, masöz ve SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerdeki yabancı çalıştırma talepleri değerlendirmeye alınacak, bu kapsamda bulunmayan işletme ve işyerlerinin talepleri ise uygun bulunmayacaktır.

7. Eğlence sektörünün ve turizm-animasyon organizasyon firmalarının uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerinde istihdam edilecek yabancılar için en az 10 T.C. vatandaşı çalıştırılması halinde her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamına ilişkin kota ayrıca uygulanmayacaktır.

8. Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde hüküm bulunan haller ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı işlerinde çalıştırılacak yabancılara ilişkin çalışma izin taleplerinin değerlendirilmesinde birinci ve ikinci maddelerde belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.

9. İleri teknoloji gerektiren işlerde veya aynı vasıflarda Türk uzmanın bulunmadığı hallerde Genel Müdürlük Makamınca verilecek onay üzerine birinci ve ikinci maddelerle belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.

10. Özellik Arz eden Doğrudan Yabancı Yatırım koşullarını taşıyan işletmelerde kilit personel dışında istihdam edilecek yabancılar için, birinci madde ile belirlenen kriter, işletmenin ülke çapındaki tüm işyerlerinde çalışan T.C. vatandaşı sayısı esas alınarak uygulanır.

Çalışma İzni İçin Gerekli Evraklar 2024

Türkiye’nin yurt dışı temsilciliklerine başvuru için gerekli belgeler:

Geçerli bir ikamet izni olmayan veya yurt dışında yaşayan yabancılar için; vatandaşı olduğu veya ikamet ettiği ülkedeki Türk konsoloslukları üzerinden çalışma izni başvurusunda bulunulması gerekmektedir.

• Pasaport aslı ve fotokopisi
• 2 fotoğraf
• Çalışma vizesi başvurusu formu
• İş sözleşmesi

Türkiye’den (Yurt içinden) Çalışma İzni Başvurusu; 

Lisans öğrencileri hariç olmak üzere en az 6 aylık alınmış ikamet iznine sahip olan yabancılar için yapılan başvurudur.

• Diploma veya geçici mezuniyet belgesi kopyası. (Türkçe tercüme edilmiş ve resmi makamlar tarafından onaylanmış olmalıdır.)
• Denklik belgesi. (Yüksek öğrenimlerini Türkiye dışında gerçekleştirmiş yabancı işçiler için)
• Eğitim kurumlarında faaliyet gösterecek olan yabancı işçiler için Yeterlilik Belgesi (Milli Eğitim Bakanlığından)
• En az 6 ay geçerlilik süresi bulunan ikametgah izni
• Pasaport kopyası.

Yabancı Çalışma İzni Harcı 2024

İZİN TÜRÜ/SÜRE	HARÇ	HARÇ TUTARI (TL)
Süreli / 1 yıla kadar (1 yıl dahil) izin	Çalışma İzni / Muafiyeti Belgesi	7.345,00 TL
Süreli / 1 yıldan fazla ve 2 yıl süreli izin	Çalışma İzni / Muafiyeti Belgesi	14.690,00 TL
Süreli / 2 yıldan fazla ve 3 yıl süreli izin	Çalışma İzni / Muafiyeti Belgesi	22.035,00 TL
Süreli / 3 yıldan fazla ve 4 yıl süreli izin	Çalışma İzni / Muafiyeti Belgesi	29.380,00 TL
Süreli / 4 yıldan fazla ve 5 yıl süreli izin	Çalışma İzni / Muafiyeti Belgesi	36.725,00 TL
Süresiz	Çalışma İzin Belgesi	73.480,60 TL
Bağımsız	Çalışma İzin Belgesi	73.480,60 TL
Geçici Koruma Çalışma İzni / 1 yıl (Standart)	Çalışma İzin Belgesi	2.732,40 TL

Yabancıların Çalışma İzinleri Süresi 

Nitelikli işgücü ve nitelikli yatırımcı sayılan yabancıların çalışma izinleri, beş yıla kadar düzenlenebilir.

Bilimsel, kültürel, sanatsal veya sportif başarısı ile uluslararası düzeyde başarı elde etmiş yabancıların çalışma  izinleri, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak üzere üç yıla kadar düzenlenebilir.

Yabancı öğretim elemanları için ne kadar süreli çalışma izni, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak üzere üç yıla kadar düzenlenebilir.

Bir Türk vatandaşı ile en az üç yıl süreyle Türkiye’de evlilik birliği içinde yaşayan yabancı adına yapılan çalışma izni başvurusu bakımından çalışma izinleri, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak üzere üç yıla kadar düzenlenebilir.

Yabancı Çalışma İzni Başvurusunun Reddi

•  Uluslararası işgücü politikasına uygun olmayan,
•  Sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapılan,
•  Yabancı istihdam edilmesine ilişkin gerekçesi yeterli görülmeyen,
•  Diğer kanunlarda Türk vatandaşlarına hasredilen iş ve meslekler için yapılan,
• Gerekli nitelik ve uzmanlığı taşımadığı anlaşılan yabancılara ilişkin olan,
• Bakanlıkça belirlenen değerlendirme kriterlerini karşılamayan,
• 6458 sayılı Kanunun 7'nci, 15'inci ve 54'üncü maddeleri kapsamında olduğu İçişleri Bakanlığınca bildirilen yabancılara ilişkin olan,
• Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye’de çalışmasında sakınca görülen yabancılara ilişkin olan,
• Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü olması durumu hariç, Türkiye Cumhuriyetinin tanımadığı veya diplomatik ilişkisinin bulunmadığı ülke vatandaşları için yapılan,
• Kanuni süresi içinde yapılmayan veya eksiklikleri tamamlanmayan başvurular reddedilir.

Çalışma İzni Başvurusu Reddedilirse Ne Olur?

Bir başvurunun reddedilmesi durumunda o yabancı personel için 1 yıl boyunca aynı işyerinden yeni bir başvuru yasal olarak yapılamaz.

Yabancı Çalışma İzni Başvurusunun İptali

Türkiye’de çalışmak isteyen yabancıların aldığı iznin, Kanun’da gösterilen nedenler ile veya işverenin yaptığı başvuruyla iptal edilmesine çalışma izni iptal edilebilir.

Çalışma izninin iptaline ilişkin kararın tebliğinin ardından çalışma izni hükümsüz olacaktır. Yabancı uyruklu kişi, iptal edilen çalışma izninin aslını iptalin tebliğ edilmesinden itibaren 1 hafta içinde Bakanlığa iade etmesi gerekmektedir.

 Uluslararası İşgücü Kanunu Madde 15' e göre Çalışma İzni İptal Sebepleri:

• Yabancının Türkiye’ye çalışma izni verilmesinden sonra 6 ay boyunca gelmemesi.
• Yabancının pasaportunun veya bunun yerine kullandığı belgenin geçerliliğini yitirmesi.
• Uluslararası İşgücü Kanunu’nda belirtilen hükümlere uygun olarak çalışmadığının tespit edilmesi.
• Çalışmasının herhangi bir neden ile sonlanması.
• Sonradan çalışma izni başvurusundaki bilgilerin yanıltıcı, belgelerin sahte olduğunun tespit edilmesi.
• Turkuaz Kart sahibi olup buna ilişkin geçiş süresinde istenilen bilgi ve belgeleri iletmemesi ya da bunların niteliklerini kaybettiğinin fark edilmesi.
• Türkiye’ye girişine izin verilmeyecek, vize verilmeyecek, sınır dışı edilme kararı alınacak bir yabancının söz konusu olması.
• Kamu kurum ve kuruluşlarının, yabancının Türkiye’de çalışmasının kamu düzenini, kamu güvenliğini ve kamu sağlığını olumsuz etkileyeceğini bildirmesi.
• Süreli çalışma izinlerinde kesintisiz olarak 6 aydan, bağımsız ve süresiz çalışma izinlerinde ise aralıksız olarak 1 yıldan uzun süre Türkiye dışında kalması (Sağlık sebepleri veya zorunlu kamu hizmeti gibi sebepler bu sürelerin dışındadır.)
• Yabancı Turkuaz Kart sahibi ise ve yurt dışında kaldığı süre Bakanlığın belirlediği süreyi aştı ise çalışma izni iptal edilir.

Çalışma İzni Sorgulama

Çalışma izni sorgulama suretiyle yabancı izni başvurusunun akıbetini merak eden kişiler gibi bu izne müracaat etmemiş ancak çalışma izni statüsünden faydalanmak isteyen yabancılar, çalışma izninin nasıl alınacağını merak etmekte ve çalışma izni sorgulama araştırması yapmaktadır. Çalışma izni gerek yurt içinden gerekse yurt dışından alınabilir. Bu noktada herhangi bir ayrım ya da koşul bulunmamakla beraber iznin yurt içinden ya da yurt dışından alınmasında birtakım prosedür farklılıkları bulunmaktadır.

Çalışma izni sorgulama yapan ve çalışma izni başvurusunda bulunan yurt dışındaki kişinin öncelikle mevcut bulunduğu ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu ya da Büyükelçiliği ile iletişimi geçmesi ve vize müracaatında bulunması gereklidir.

Çalışma vizesi için müracaat edecek yabancının, yabancı çalışma izni sorgulama ile takip edebileceği çalışma izni için yanında pasaport, çalışma izni başvurusuna ilişkin dilekçe, fotoğraf ve çalışılacak işe dair sözleşme örneği bulundurması gerekir.

Çalışma izni sorgulama ekranından beklenen neticesinin alınabilmesi adına; yurtdışından yapılan çalışma vizesi başvurusu için yabancının işvereni, on iş günü içinde online sistem üzerinden çalışma vizesi başvurusunu gerçekleştiren kişi adına çalışma izni başvurusunda bulunmalıdır. Bu başvuru, çalışma izni sorgulamasının yapılacağı e-devlet üzerinden gerçekleştirilir. Yapılan başvuru ile birlikte talep edilen tüm belge ve evraklar altı iş günü içinde ilgili Bakanlığa ibraz edilir.

Çalışma izni sorgulama işleminin yine bakanlık sayfasından takip edilebilir.

Suriyeliler Nasıl Çalışma İzni Alır?

Suriye vatandaşı kişiler Türkiye'de bağımlı veya bağımsız olarak çalışabilir. Yabancıların çalışamayacağı iş ve mesleklere ilişkin diğer mevzuatta yer alan hükümler saklıdır. Ayrıca bu kişiler çalışma izni alarak Türkiye'de yasal bir şekilde kalmalarına imkan vardır.

Yabancı Uyruklu İşveren Çalışma İzni

Türkiye’de çalışmak isteyen yabancılar çalışmaya başlamadan önce çalışma izni almak zorundadır. i Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılacak çalışma izni başvuruları bir işyeri veya işletme üzerinden işveren tarafından yapılmaktadır. Yabancıların istedikleri herhangi bir işyerinde çalışabilmesine imkan veren bir izin sistemi mevcut değildir. Bir yabancı işveren olmaksızın kendisi çalışma izni başvurusunda bulunamaz.