Soybağı, çocuğun baba ve anası ile olan doğal bağı” olarak tanımlanabilir. Çocuk ile anne arasındaki soybağı "doğum" veya "evlat edinme" yoluyla oluşmaktadır. Baba ile çocuk arasındaki soybağı ise, "anne ile evlilik", "tanıma", "evlat edinme" ve "hakim kararı" ile oluşur.

Anne ve çocuk arasındaki soybağı doğum ile kolayca tespit edilebilmektedir. Ancak baba ile çocuk arasındaki soybağı kolayca tespit edilmemektedir. Bilimsel yollarla yapılan tespitler neticesinde soybağı tespit edilebilir. Ancak babanın tam olarak tespit edilebilmesi için biyolojik babanın teste katılması gerekmektedir. Kanunumuz, babanın kim olduğunun tespitindeki zorlukları, "babalık karinesi" yoluyla çözmeye çalışmıştır. Karine vasıtasıyla anneyle evli olan kişi ile çocuk arasında soybağı kurulmaktadır.

Soybağının reddi için "babalık karinesi" nin çürütülmesi gerekir. Bu da ancak soybağının reddi davası ile olacaktır. Yani çocuk ile baba arasındaki soybağının kaldırılması sadece soybağının reddi davası ile mümkündür.

TMK 285. madde gereği, evlilik içinde veya evliliğin bitiminden itibaren 300 gün içinde doğmuşsa, çocuğun babası soybağı ile bağlı olduğu kocadır.

Soybağının Reddi Davası

Soybağı ile ilgili davalar kamuyu ilgilendiren ve kamu yararı bulunan davalardır. Bu nedenle hakimin re'sen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu ilke doğrultusunda hakim, maddi olguları re'sen araştırabilecek ve delilleri serbestçe takdir edebilecektir. Davanın tarafları, sağlık açısından risk teşkil etmeyen araştırma ve incelemelere rıza göstermek zorundadırlar. Eğer taraf bu incelemeye rıza göstermezse hakim durum ve koşullara göre kişi aleyhine karar verebilecektir.

Soybağının Reddi Davasında Görevli Mahkeme

Soybağının reddi davasında görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir. Aile Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.

Soybağının Reddi Davasında Yetkili Mahkeme

Soybağının reddi davalarında yetkili mahkeme taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeridir.

Soybağının Reddi Davasını Kimler Açabilir?

Türk Medeni Kanunu (TMK) 286. maddesine göre, soybağının reddi davası açma hakkı koca ve çocuğa verilmiştir. TMK 291. maddeye göre de, biyolojik babanın da dava açma hakkı vardır. Biyolojik baba, baba olduğunu iddia eden kişidir.

Soybağının Reddi Davası Kimlere Açılır?

Soybağının reddi davası koca tarafından anne ve çocuğa karşı açılacaktır. Söz konusu davada anne ve çocuk arasında zorunlu dava arkadaşlığı vardır. Kocanın sadece çocuğa veya sadece anneye dava açması halinde davanın reddi gerekecektir. Anne ya da çocuktan birinin ölmesi durumunda dava sadece sağ kalan kişiye açılabilir. Hem anne hem de çocuğun ölmesi durumunda mirasçılarına dava açılabilecektir.

Çocuk ya da atanan kayyım tarafından açılacak olan davada ana ve koca davalı olarak gösterilir. Ana ve koca zorunlu dava arkadaşı olacaktır.

Genetik baba olduğunu iddia eden kişi tarafından dava açılması halinde, "ana, çocuk ve koca" davalı olarak gösterilecektir.

Soybağının Reddi Davasının Sonucunda Çocuğun Durumu

Soybağının reddi davasının sonucunda koca ile çocuk arasındaki soybağının kalkmasıyla birlikte, çocuk "evlilik dışında doğmuş çocuk" statüsüne geçecektir. Ancak önemle belirtmek gerekir ki soybağının reddi davasının kabul edilmesiyle birlikte, çocuk ve biyolojik baba arasında soybağı kendiliğinden kurulmayacaktır. Soybağının kurulması için biyolojik babanın "tanıma" yoluyla çocuk ile soybağı kurulacaktır. Başka bir yol ise babalık davası açılması ile soybağı gerçekleşebilir.

Soybağının reddi kararı, çocuk ile koca arasındaki soybağı ilişkisini geçmişe etkili olarak ortadan kaldıracaktır. Bu nedenle, soybağı ilişkisine bağlı olarak eğitim ve bakım giderleri ve nafaka yükümlülüğü ortadan kalkacaktır.

Soybağının Reddi Davasında Hak Düşürücü Süre

Türk Medeni Kanunu 289. maddesine göre; Koca, davayı, doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl içinde açmak zorundadır. Çocuk ise, ergin olduğu tarihten başlayarak en geç bir yıl içinde dava açmak zorundadır. Gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa, bir yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.

Soybağının Reddi Davasında DNA Testi Zorunlu Mu?

Soybağının reddi davasının çözümü için zorunlu ve bilimsel verilere uygun olmak ve ayrıca sağlık yönünden bir tehlike oluşturmamak şartıyla, babanın soybağının tespiti amacıyla vücudundan kan veya doku alınmasına katlanmak zorundadır. Haklı bir sebep olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması halinde hâkim incelemenin zor kullanılarak yapılmasına karar verebilir.

Babalık davasında DNA Testi Zorunlu Mu?

Babalığın reddi davasının çözümü için zorunlu ve bilimsel verilere uygun olmak ve ayrıca sağlık yönünden bir tehlike oluşturmamak şartıyla, babanın soy bağının tespiti amacıyla vücudundan kan veya doku alınmasına katlanmak zorundadır. Babanın haklı bir sebep olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması halinde hâkim incelemenin zor kullanılarak yapılmasına karar verebilir.

Soybağının Reddi Davasında DNA Testi Ücreti 

Adli Tıp Kurumu tarafından yapılacak olan DNA test ücreti için BURAYA göz atabilirsiniz.