Ziynet Alacağı Nedir?
Ziynet; altın, gümüş gibi kıymetli madenlerden yapılmış olup; insanlar tarafından takılan süs eşyalarıdır. Bilezik, küpe, yüzük, halhal, kolye, iğne, gerdanlık vb. şeyler ziynet olarak sıralanabilir.
Hukukta ise düğünde takılan takıların veya eşlerin kendisine ait olan takıların boşanma davası sırasında veya evlilik birliği devam ederken paylaşıma konu olmasıyla önümüze çıkar. Ziynet alacağı davasında amaç ziynet eşyanın kime ait olduğunu tespit edebilmektir.
Ziynet Alacağı Davası
Ziynet alacağı davasının açılabilmesi için gerekli koşullar şunlardır:
- Ziynet alacağı usulüne uygun bir şekilde açılmış dava ile istemde bulunulmalıdır.
- Ziynet alacağı hakkı olduğunu iddia eden eş, öncelikle ziynetlerin varlığını, sonrasında dava konusu bu ziynetlerin kendisinde kalmadığını şüpheye yer vermeyecek şekilde ispat etmekle yükümlüdür.
- Ziynet eşyası alacağı boşanma davası ile beraber istenebileceği gibi ayrı bir dava ile de istenebilir. Bu dava mümkünse ziynet eşyalarının aynen iadesi eğer mümkün değilse de ziynet eşyalarının bedeli istenerek ileri sürülür.
Ziynet eşyalarının iadesi ya da eşyaların bedelinin ödenmesi talebi boşanmanın eki niteliğinde değerlendirmez, ayrı bir talep olarak değerlendirilir. Bu sebeple boşanma davasında ziynet eşyaları talep edildiğinde, bu taleple ilgili ayrıca nispi harç ödenmelidir.
Boşanma davası dilekçesi ile talep edilmeyen ziynet eşyaları, ıslah dilekçesi verilmek suretiyle talep edilemez. Bu durumda, ıslah yerine ziynet eşyaları için ek dava açılarak açılan davanın boşanma davası ile birleştirilmesi istenmelidir. Ziynet alacağı davası usulüne uygun şekilde açılmış karşı dava ile de açılabilir.
Ayrıca Düğünde takılan paralara ilişkin de dava açılması mümkündür.
Ziynet Eşyalarının İspatı
Ziynet alacağı davasında dava açan taraf öncelikle ziynet eşyalarının varlığını ispat etmelidir. Hayatın olağan akışına göre ziynet eşyası kadın eşin himayesinde bulunmasıdır. Bu nedenle evi terk eden kadın bu ziynet eşyalarının elinden zorla alındığını ve götürmesine engel olunduğunu veya elinde olmayan bir nedenden dolayı evde kaldığını ispat etmelidir. Yargıtay 2. ve 6. Hukuk Dairelerine göre ziynet alacaklarına ilişkin davalarda ispat yükü kadına aittir. Ziynet eşyalarının ispatı çeşitli şekilde sağlanabilir. Ancak mahkemelerin en çok itibar ettiği delil düğün fotoğrafları ve videosudur. Tanık anlatımlarına da duruma göre itibar edilmektedir.
Ziynet Eşyalarının Miktarının İspatı
Ziynet ve eşya alacağı davalarında delil ve tanık bildirimleri çok önemlidir. Usulüne uygun dayanılmayan delil ve tanıklar dikkate alınmaz. Bu nedenle dava açarken son derece dikkatli olunmalıdır. Ziynet eşyalarının miktar tespiti çeşitli delillerle yapılabilir. Bunlar; çeyiz senedi, mehir senedi, takı defteri, mektup, günlük, ajanda, düğün videosu, düğün fotoğrafları, bilgisayar kayıtları, faturalar, kredi kartı ekstresi, tespit tutanağı, mesaj kayıtları, başka dava dosyası gibi deliller ispat açısından kullanılabilir. Burada en çok kullanılan delil düğün görüntüleridir.
Ziynet Davası Belirsiz Alacak Davası
Ziynet alacağı davasında da öncelikli olarak ziynet eşyaların aynen iadesi ve mümkün olmadığı takdirde bedelinin iadesi terditli olarak talep edilmelidir. Ayrıca ziynet alacağına ilişkin davaların, durumun şartlarına göre belirsiz alacak davası veya kısmi dava olarak açılması da mümkündür.
Ziynet Davası Ne Kadar Sürer?
Ziynet davası süresi bulunduğu mahkemenin yoğunluğuna ve dava dosyasına göre değişkenlik göstermektedir. Boşanma davasıyla birlikte talep edilen ziynet eşyaları davasında süreç daha uzun olmaktadır. Ancak sadece ziynet eşyalarının alınması davası açıldığında süreç daha kısa olacaktır.
Ziynet Davası Ne Zaman Açılır?
Ziynet alacağı davasında davaya konu olan takılar var olduğu sürece dava açılabilir. Fakat davaya konu olan takılar somut olarak ortada yok ise dava süresi, boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresine tabidir.
Ziynet Davalarında Zamanaşımı
Ziynet eşyalarının aynen iadesi için açılan dava istihkak(geri alım) davasıdır. İstihkak davası herhangi bir süre sınırlamasına tabi değildir, her zaman açılabilir.
Ziynet eşyalarının aynen iadesinin mümkün olmadığında ziynet eşyanın bedelinin istenebileceği yukarıda bahsedilmişti. İşte bu durumda ziynet davalarında 10 yıllık zamanaşımı süresi mevcuttur. Ziynet alacağı davasında zamanaşımı süresi boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren başlar.
Ziynet Davası Yetkili Mahkeme
Ziynet eşyası davasında görevli mahkemesi Aile Mahkemesi olup yetkili mahkeme ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda genel yetki kuralı olan davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Ancak ziynet eşyası davası boşanma davası ile birlikte açılırsa o halde boşanma davasında yetkili olarak belirlenen mahkemeler de işbu davanın açılmasında yetkili sayılır.
Ziynet Alacağı Kesinleşmeden İcraya Konulabilir Mi?
Ziynet alacağı kesinleşmeden icraya konulabilir. Yani ziynet alacağı davası ayrı bir dava olarak karara bağlanmış olsa da, boşanma davasıyla birlikte görülüp karara bağlanmış olsa da kesinleşmeden icraya koyulabilen bir dava türüdür.
Ziynet Eşyaları İle Araba Alınması
Düğün takıları ile alınan araba kimindir? Kadına ait ziynet eşyaların evlilik birliği içindeyken başka amaçlar için bozdurulması halinde kadının bu ziynet eşyaları geri istememek üzere verdiği ispatlanamazsa kocanın geri iade yükümlülüğü vardır.
Örneğin araç alımı için bozduruldu ise bu aracın alındığı ve ziynetlerin bu iş için sarfedildiği ispatlanmalı, gerçekten araç alınıp alınmadığı araştırılmalıdır. Burada kadına ait ziynetlerin araç alımı için bozdurulmuş ve aracın mülkiyetinin kocaya bırakılmış olması kadının, kocasına ödünç olarak verdiğini ileri sürdüğü ziynet eşyaları üzerindeki hakkından vazgeçtiğini göstermez.
Aynı şekilde kocanın ziynetleri, kendi şahsi borçları, kredi vesair ödemeleri için de bozdurması söz konusu olabilir. Bunun için de kadının açık rızası gerekir, aksi halde kocanın iade borcu doğacaktır.
Ancak, ziynet eşyalarının iade edilmemek üzere kocaya verildiğinin kadının isteği ve onayı ile eşyaların bozdurulup ev eşyaları için harcandığının davalı tarafça kanıtlanması halinde koca ziynet eşyalarını iadeden kurtulur.
Düğünde Takılan Takılar Kimin?
Kanunumuzda düğünde takılan altınların kime ait olduğu konusunda yazılı bir hüküm yoktur. Bu nedenle Yargıtay oluşturduğu içtihatlarla bununla ilgili kararlar vermiştir.
Ziynet eşyaları karine olarak kadına ait kabul edilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun kararına göre ziynet eşyaları; eşler arasında aksine bir anlaşma veya bu konuda yerel bir adet bulunmadıkça evlilik sırasında kim tarafından hangi eşe takılmış olursa olsun kadın eşe bağışlanmış sayılır ve onun kişisel malı niteliğini kazanır. Bu karinenin ispatla aksi iddia edilebilir.
Düğünde Takılan Paralar Kimindir?
Kural olarak düğünde takılan para kim tarafından takılırsa takılsın, aksine bir anlaşma bulunmadıkça kadına bağışlanmış sayılır ve artık onun kişisel malı niteliğini kazanır.
Ziynet Davası Harç Hesaplama
Ziynet talebi nispi harca tabidir. Dava açılırken nisbi harcın ödenmemesi durumunda mahkeme harcın tamamlanması için süre vermelidir. Dava değerinin belirtilmemesi ve nisbi harcın ödenmemesi durumunda dava dosyası işlemden kaldırılır.