Yabancıların Oturma İzni

Ülkemizde bulunan yabancılar çeşitli hak ve yükümlülüklere sahiptir. İkamet (oturma) izinleri bu hak ve yükümlülükler çerçevesinde yabancıların ülkemizde kalışını yasal bir zemine oturtmaktadır.

İkamet İzni Nedir?

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa göre ikamet izni Türkiye’de kalmak üzere verilen izin belgesini ifade etmektedir. Yetkili makamlar tarafından düzenlenen bu izin belgesi yabancıya ülkemizde belirli bir süreliğine ve belirli bir yerde yaşama hakkı sağlamaktadır. Kamusal düzenin sağlanması ve korunması açısından önem arz eden ikamet izni; yabancının talepte bulunması, istenilen evraklarla başvurması ve talepte bulunduğu ikamet izni türünde şartları taşıması halinde düzenlenmektedir.

Ülkemizde vizenin tanıdığı süreden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların, e-ikamet sistemi üzerinden, kendisine uygun ikamet izni türüne göre müracaatta bulunmaları gerekmektedir.

Oturma İzni Nasıl Alınır?

Öncelikle Göç İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesine giriyoruz. Burada ikamet izni başvuru seçenekleri var. İlk kez ikamet izni başvurusu, ikamet izni uzatma başvurusu ve ikamet izni geçiş başvurusu seçenekleri bulunmaktadır. Yapmak istediğiniz işlemi seçerek karşınıza çıkan formu dolduruyorsunuz. Formun eksiksiz ve doğru doldurulması gerekmektedir. Bu şekilde başvurunuz tamamlanıyor. Form doldurulduktan sonra başvuru sürecini tamamlamak için İl Göç İdaresi Müdürlüğü için randevu alınmalıdır. Bu randevu da e-ikamet sistemi üzerinden alınabilmektedir.

Randevu alındıktan sonra doldurulan form ve oturma izni almak amacıyla gerekli belgeler İl Göç İdaresi Müdürlüğüne ulaştırılmalıdır. Yapılan başvuru sonuçları en geç 90 günde açıklanır ve ikamet izin belgesi PTT Kargo aracılığı ile gönderilir.

Başvurusunu tamamlayan yabancılar,  il/ilçe göç idaresi müdürlüğünde belirlenen randevu gününde  hazır bulunmalıdırlar. Zira geçerli bir mazereti olmaksızın randevu gününde il veya ilçe göç idaresi müdürlüğünde hazır bulunmayan yabancılar, hiç başvuruda bulunmamış sayılacaklardır.

Oturma İzni İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?

• Pasaport ya da denk bir belgenin aslı ile birlikte fotokopisi
• Vesikalık
• Türkiye’deki detaylı adres
• Geçerli bir sağlık sigortası (İkamet izni alacaksanız özel sağlık sigortası yaptırmanız gerekmektedir.)
• Oturma izni başvuru formu
• Dört adet biyometrik fotoğraf
• İkamet izni süresince maddiyat beyanı

Oturma İzni Uzatma Başvurusu

Oturma izni, ilk başvurudan itibaren  belirli süreler için verilir. Bu sürenin bittiğinde ikamet izni de son bulacaktır. Dolayısıyla Türkiye’de oturmaya devam etmek isteyen yabancı uyruklu kişi, oturma izni uzatma başvurusu yapmalıdır.

Uzatma başvurusu, Valiliklere yapılmak ile birlikte mevcut oturma izninin bitmesine en az 60 gün kalmasından itibaren tamamlanmalıdır.

Uzatma başvurusu yabancı uyruklu kişinin kişisel bilgilerinde bir değişiklik bulunmuyorsa direkt e-ikamet üzerinden yapılabilecektir. Fakat yabancı uyruklu kişinin bilgilerinin güncellenmesi durumunda bu başvuru randevu ile yapılır.

Başvuru sonrasında başvuru formu yazılmalı ve imzalanmalıdır. Yazılan bu form 5 iş günü içerisinde İl Göç İdaresine ulaştırılmalıdır.

Oturma İzni Uzatma İçin Gerekli Evraklar

• Başvuru formu
• Pasaport veya dengi bir belgenin nüshası (noter onaylı olmalıdır.)
• 4 adet fotoğraf
• Kalacağı süre boyunca yetecek miktarda maddi olanak beyanı
• Sağlık sigortası

Bu belgelere ek  belgeler ise;

• Kısa dönem ikamet izni uzatma başvurusu için kısa dönem ikamet izni ile Türkiye’de hangi amaç ile bulunulacağına dair ilgili kurum veya kuruluşlardan alınacak imzalı veya mühürlü belge.
• Öğrenci ikamet izni için aktif öğrenci olduğuna dair imzalı, kaşeli veya mühürlü belge.
• Aile ikamet izni için ilk başvuru belgeleri güncellenmiş olarak eklenmelidir.

Oturma İzni Şartları

• İkamet izni almak için yapılacak ilk başvuru online sistem üzerinden, e-ikamet üzerinden yapılmaktadır. Bu başvuru ön başvuru niteliği taşımakta olup ikamet izni almak için randevu dahilinde oturulmak istenen yerdeki Göç İdaresi Müdürlüğü’nden alınması gerekir.
• Göç İdaresi Müdürlüğü, gerekli gördüğü takdirde gerekli mercilerden de görüş alarak ikamet izni başvurusunu red, onay veya iptal şeklinde karara bağlayacak ve sonuç hakkında bilgilendirme yapar.
• Oturma izni için yapılacak başvuru, belirlenen vize süresinden fazla Türkiye’de bulunmak amacıyla oturma izni alacak olan yabancı uyruklu kişi tarafından bizzat veya vekil aracılığı ile mümkündür.

İkamet İzni (Oturma İzni) Türleri Nelerdir?

Kısa Dönem İkamet İzni

Kısa dönem ikamet izni her defasında en fazla ikişer yıllık sürelerle düzenlenebilmektedir.

Kısa Dönem İkamet İzni alabilecek yabancılar şunlardır:

• Bilimsel çalışma amacıyla gelecek olan yabancılar
• Türkiye’de taşınmazı bulunan yabancılar
• Ticari bağlantı veya iş kuracak olan yabancılar
• Hizmet içi eğitim programına katılacak olan yabancılar
• Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalar ya da öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim ve benzeri amaçlarla gelecek yabancılar
• Turizm amaçlı kalacak yabancılar
• Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımamak kaydıyla tedavi görecek olan yabancılar
• Adli veya idari makamların talep veya kararına bağlı olarak Türkiye’de kalması gereken yabancılar
• Türkçe öğrenme kursuna katılacak olan yabancılar
• Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacak olan yabancılar
• Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayanlardan mezuniyet tarihinden itibaren 6 ay içinde müracaat eden yabancılar
• Türkiye’de çalışmayan ancak Bakanlar Kurulunca belirtilecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan bağımlı yabancı çocuğu

Aile İkamet İzni

Türk vatandaşlarının, 5901 Sayılı Kanunun 28.maddesi kapsamında olanların veya ikamet izinlerinden birine sahip olan yabancılar ile mültecilerin ve ikincil koruma statüsü sahiplerinin;

• Yabancı eşine,
• Kendisinin veya eşinin ergin olmayan çocuğuna,
• Kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğuna aile ikamet izni verilir.

Öğrenci İkamet İzni

• Aile ikamet izni bulunmayan ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara,
• Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans, doktora, TUS (Tıpta Uzmanlık Eğitimi), DUS (Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi) seviyelerinde eğitim görecek yabancılara öğrenci ikamet izni düzenlenir.

Kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla gelerek Türkiye’de öğrenim görecek yabancılara verilir. Yabancı öğrencinin öğrenim süresi bir yıldan kısa ise öğrenci ikamet izni süresi öğrenim süresini aşamaz.

Uzun Dönem İkamet İzni

Uzun dönem ikamet izni süresiz düzenlenmektedir.

Uzun Dönem İkamet İzni alabilecek yabancılar için sayılacak kriterler şunlardır:

• En az sekiz yıl boyunca Türkiye’de kesintisiz ve ikamet izniyle ikamet etmiş olanlar,
• Son 3 yılda Devlet tarafından herhangi bir yardımdan faydalanmamış olanlar,
• Kendisine yetecek ve yaşamını sürdürebilecek şekilde aylık bir geliri olan kişiler,
• Geçerli bir sağlık sigortasına sahip olanlar,
• Topluma ve kamusal güvenliğe herhangi bir tehdit oluşturmayanlar uzun dönem ikamet izni alabileceklerdir.

İnsani İkamet İzni

• Çocuğun yüksek yararı,
• Haklarında sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı alındığı halde, yabancıların Türkiye’den çıkışları yaptırılmadığında ya da Türkiye’den ayrılmaları makul veya mümkün görülmediğinde,
• Yabancı hakkında sınır dışı etme kararı alınmadığında,
• Yapılan işleme karşı yargı yoluna başvurulduğunda,
• Başvuru sahibinin ilk iltica ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince,
• Acil nedenlerden dolayı veya ülke menfaatlerinin korunması ile kamu düzeni ve kamu güvenliği açısından Türkiye’ye girişine ve Türkiye’de kalmasına izin verilmesi gereken yabancıların, ikamet izni verilmesine engel teşkil eden durumları sebebiyle diğer ikamet izinlerinden birini alma imkanı bulunmadığında,
• Olağanüstü durumlarda insani ikamet izni düzenlenebilir.

İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni

İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüpheler bulunan yabancılara valiliklerce 30 gün süreyle ikamet izni verilebilir. En fazla 6’şar aylık sürelerle uzatılabilir ve bu süreler toplam 3 yılı geçemez.

Oturma İzni Harç Bedeli 2022

Oturma İzni Kart Ücreti      : 160,00 TL

Oturma İzni Harç Ücreti      : 1040 TL

Tek Giriş Vize Harcı             : 1033,60 TL

Sağlık Sigortası Ücreti       : 500 TL – 1,750 TL (Yabancının yaşına göre değişiklik göstermekle birlikte, 65 yaş altı yabancılar için zorunludur.)

Noter ve Tercüme Ücreti     : 450 TL

Apostil Onay Harçları          : 89,23 / sayfa başı TL (Gerek görülmeyebilir)