Mirasbırakanın terekesinin (mirasının) açılması üzerine mirasçılar tereke mallarına iştirak halinde mülkiyet sahibi olurlar. Her mirasçının miras payı farklı olabilir. Mirasçının kendi miras payı üzerinde serbestçe tasarruf hakkı yoktur. Bu nedenle mirasçının mirasın paylaştırılmasını isteme hakkı vardır. Mirasın paylaştırılması durumunda her mirasçı miras hakkı üzerinde istediği gibi tasarruf edebilecektir.
Paylaştırma kuralları kanun tarafından belirlenebileceği gibi mirasbırakan tarafından da bir ölüme bağlı tasarrufla belirlenebilecektir.
Mirasın paylaşılması mirasçıların kendi aralarında yapacakları bir anlaşma ya da mahkeme yoluyla gerçekleştirilebilir. Detaylı bir şekilde paylaşım türlerine bakacak olursak;
1-) Mirasın Anlaşarak Paylaşılması
Türk Medeni Kanunu 642. maddeye göre; mirasçılardan her biri her zaman mirasın paylaşılmasını isteyebilir.
Mirasçılar, Türk Medeni Kanunu 649. maddedeki eşitlik esasını dikkate almak şartıyla, paylaşmanın nasıl yapılacağını özgürce belirleyebilirler. Ancak, mirasbırakan mirasın nasıl paylaştırılacağını belirlemişse miras o şekilde paylaştırılır.
Bazı durumlar vardır ki mirasçılar mirasın paylaştırılmasını isteyemezler. Bu durumlara bakacak olursak:
- Mirasçılar sözleşme gereği ortaklığı sürdürmekle yükümlü olmadıkça,
- Kanundan kaynaklanan bir engel var ise, örneğin; mirasın açıldığı tarihte mirasçı olabilecek cenin varsa paylaşım doğuma kadar ertelenir.
- Miras ortaklığının devamı yönünde bir hakim kararının olması ( TMK 642/3 md. göre, paylaşmanın derhal yapılması, paylaşım konusu mal veya terekenin değerini önemli ölçüde azaltacaksa; sulh hakimi, mirasçılardan birinin istemi üzerine bu malın veya terekenin paylaşılmasının ertelenmesine karar verebilir.
bu durumlarda mirasçıların mirasın paylaştırılmasını isteyemezler.
Mirasçılar kendi aralarında yapacakları paylaşma sözleşmesiyle tereke mallarının tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyeti miras payları oranında paylı mülkiyete dönüştürülmesini kabul edebilirler. Mirasçılar anlaşarak gerçekleştirdikleri paylaşıma sonradan itiraz edemezler.
2-) Mirasın Paylaştırılması Davası
Miras ortaklığının giderilmesi davası da denilmektedir. Mirasın paylaştırılması konusunda kendi aralarında anlaşamayan mirasçıların açabileceği davadır. Mirasın paylaştırılması davasını her mirasçı açabilecektir. Dava açılamayacak bazı durumlar vardır. Bunlar:
- Mirasçılar arasında paylaşımın ertelenmesine dair bir sözleşme imzalanmışsa, bu sözleşme sona ermeden miras ortaklığının giderilmesi davası açılamayacaktır.
- Mirasın açıldığı tarihte, mirasçı olabilecek bir cenin varsa mirasın paylaşımı doğumuna kadar ertelenecektir.
- durum ve şartların gerektirmesi
durumlarında mirasın paylaştırılması davası açılamayacaktır.
Mirasın Paylaştırılması Davası Görevli Mahkeme
Mirasın paylaştırılması davası hangi mahkemede açılır? Miras ortaklığının giderilmesi davasında görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir.
Mirasın Paylaştırılması Davası Yetkili Mahkeme
Miras bırakanın terekesiyle ilgili açılacak ortaklığın giderilmesi davasında yetkili mahkeme, miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.
Mirasın Paylaştırılması Davası Dilekçesi
Miras nedeniyle ortaklığın giderilmesi dava dilekçesinin hazırlanması kolay bir işlem değildir. Yapılacak ufak hatalar sizin aleyhine olabilecektir. Bu nedenle uzman bir avukattan yardım alarak dilekçenizi hazırlamanız mutlaka sizin lehinize olacaktır.